Τι είναι η χολερυθρίνη;
Η χολερυθρίνη είναι το προϊόν του καταβολισμού της αίμης. Η αίμη βρίσκεται στην αιμοσφαιρίνη, μυοσφαιρίνη, και σε διάφορα ένζυμα. Η χολερυθρίνη διακρίνεται σε έμμεση (ασύζευκτη) και άμεση (συζευγμένη) χολερυθρίνη.
Η έμμεση (ασύζευκτη) χολερυθρίνη είναι αδιάλυτη στο νερό και μεταφέρεται συνδεδεμένη με την λευκωματίνη μέσω του αίματος στο συκώτι όπου μετατρέπεται στη διαλυτή μορφή (άμεση ή συζευγμένη).
Η άμεση (συζευγμένη) χολερυθρίνη είναι διαλυτή στο νερό και σχηματίζεται στο συκώτι από την έμμεση (ασύζευκτη) χολερυθρίνη που συνδέεται με το γλυκουρονικό οξύ με τη βοήθεια του ενζύμου γλυκουρονυλ-τρανσφεράση.
Η ολική και η άμεση χολερυθρίνη μετρώνται στο αίμα με την αντίδραση van de Bergh, ενώ η έμμεση χολερυθρίνη προκύπτει από αφαίρεση των μετρήσεων της ολικής μείον την άμεση χολερυθρίνη.
Όταν τα επίπεδα της χολερυθρίνης αυξάνονται στο αίμα, το δέρμα και το λευκό μέρος των ματιών κιτρινίζουν. Η κατάσταση αυτή λέγεται ίκτερος. Ο ίκτερος οφείλεται σε διάφορα αίτια που περιγράφονται στο αντίστοιχο άρθρο του peptiko.gr. Συνοπτικά, οφείλεται σε αίτια προηπατικά (πχ αιμολυτική αναιμία), (ενδο)ηπατικά (πχ ηπατίτιδα) και μεθηπατικά (απόφραξη στα σωληνάκια της χολής πχ από χολολιθίαση ή καρκίνο παγκρέατος / χοληδόχου πόρου).
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της χολερυθρίνης;
Οι φυσιολογικές τιμές διαφέρουν από εργαστήριο σε εργαστήριο. Σε γενικές γραμμές, δεν θα πρέπει να υπάρχει άμεση χολερυθρίνη στο φυσιολογικό πλάσμα. Στον πίνακα παρακάτω δίνονται ενδεικτικά κάποια φυσιολογικά όρια για τα διάφορα είδη χολερυθρίνης.
| Είδος χολερυθρίνης | Φυσιολογικές τιμές |
| Ολική | 0,0–1,4 mg/dL ή 1,7–20,5 mcmol/L |
| Άμεση | 0,0–0,3 mg/dL ή 1,7–5,1 mcmol/L |
| Έμμεση | 0,2–1,2 mg/dL ή 3,4–20,5 mcmol/L |
Σε ποιες παθήσεις ή καταστάσεις αυξάνει η χολερυθρίνη;
Αύξηση της χολερυθρίνης δυνατόν να παρατηρείται στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Φλεγμονή στα σωληνάκια της χολής δηλαδή στα χολαγγεία (χολαγγειίτιδα, λιγότερο συχνά σε χολοκυστίτιδα)
- Κληρονομικές παθήσεις όπως σύνδρομο Gilbert (εντελώς ακίνδυνο σύνδρομο)
- Βλάβη του ήπατος (ηπατίτιδα, κίρρωση, μονοπυρήνωση κ.ά.)
- Απόφραξη χοληφόρων (πέτρες στη χολή, καρκίνος παγκρέατος ή χοληδόχου πόρου κ.ά.)
- Ραγδαία καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων δηλαδή αιμόλυση (δρεπανοκυτταρική αναιμία, αιμόλυση από μετάγγιση αίματος κ.ά.)
- Φάρμακα (αντιβιοτικά, αντισυλληπτικά, διαζεπάμη, ινδομεθακίνη, φαινυτοΐνη κλπ)
Πότε έχουμε μειωμένα επίπεδα χολερυθρίνης;
Μείωση των επιπέδων της χολερυθρίνης προκαλεί η λήψη φαρμάκων όπως η βιταμίνη C, η φαινοβαρβιτάλη και η θεοφυλλίνη.
Τι μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της χολερυθρίνης;
Ο καφές δυνατόν να ελαττώνει τα επίπεδα της χολερυθρίνης, ενώ αντίθετα η νηστεία αυξάνει την έμμεση χολερυθρίνη.