Τι είναι η βιταμίνη D;
Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία προέρχεται κυρίως από τη δίαιτα και συντίθεται από τη χοληστερόλη στο δέρμα μετά από έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Στο ήπαρ η βιταμίνη D υδροξυλιώνεται σε 25-υδροξυ-βιταμίνη D3 ενώ η βιοδραστική μορφή 1,25 διυδροξυ-βιταμίνη D παράγεται μετά από υδροξυλίωση στη θέση -1 η οποία πραγματοποιείται στους νεφρούς, τον πλακούντα, καθώς και σε κοκκιωματώδεις ιστούς. Η υδροξυλίωση στη θέση -1 της βιταμίνης D διεγείρεται από την παραθορμόνη (PTH) και από υποφωσφαταιμία.
Τα επίπεδα της 1,25 διυδροξυ-βιταμίνης D είναι περίπου 1/1.000 αυτών της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3.
Η 1,25 διυδροξυ-βιταμίνη D αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και είναι απαραίτητη στην ασβεστοποίηση του οστού.
Η έλλειψη βιταμίνης D εκτιμάται με μετρήσεις της 25-υδροξυ-βιταμίνη D3. Δείτε αναλυτικά πού οφείλεται και τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης D στο άρθρο του peptiko.gr εδώ.
Οι μετρήσεις της 1,25 διυδροξυ-βιταμίνης D παρέχουν πληροφορίες για την βιοδραστική ορμόνη και είναι χρήσιμες σε:
- νεφρικές παθήσεις
- νόσους παραθυρεοειδών
- στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αντίσταση στη δράση της βιταμίνης D
Σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τα επίπεδα 1,25 διυδροξυ-βιταμίνης D πλάσματος είναι πολύ χαμηλά και σε ορισμένες περιπτώσεις μη ανιχνεύσιμα. Αποτελεί εξαιρετικά ευαίσθητη ανάλυση για ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D);
Οι φυσιολογικές τιμές της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D) κυμαίνονται από 18 έως 62 pg/mL ή από 45 έως 155 pmol/L. Για την εξέταση της βιταμίνης D δεν απαιτείται να είναι κάποιος νηστικός ούτε χρειάζεται κάποια ειδική προετοιμασία.
Ποια είναι η κλινική χρησιμότητα της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D);
Η κλινική χρησιμότητα της μέτρησης της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D) είναι:
- η μέτρηση της βιοδραστικής βιταμίνης D
- η διαφορική διάγνωση υπασβεστιαιμίας
- η ρύθμιση ασθενών με νεφρική οστεοδυστροφία ή η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Σε ποιες καταστάσεις έχουμε αύξηση των επιπέδων της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D);
Αύξηση των επιπέδων της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D) έχουμε στις εξής καταστάσεις:
- Υπερπαραθυρεοειδισμός
- Υπερασβεστιαιμία επί λεμφωμάτων
- Ραχίτιδα τύπου ΙΙ (εξαρτώμενη από τη βιταμίνη D)
- Χρόνιες κοκκιωματώδεις νόσοι (π.χ. σαρκοείδωση)
- Κύηση, θηλασμός
- Ιδιοπαθής υπερασβεστιουρία
Σε ποιες καταστάσεις έχουμε ελάττωση των επιπέδων της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D);
Ελάττωση των επιπέδων της 1,25-διυδροξυ-βιταμίνης D (1,25-(ΟΗ)2D) έχουμε στις εξής καταστάσεις:
- Σοβαρή έλλειψη βιταμίνης D
- Ραχίτιδα τύπου Ι (ανθεκτική στη βιταμίνη D)
- Υποπαραθυρεοειδισμός
- Ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός
- Νεφρική ανεπάρκεια
- Οστεομαλακία σε νεοπλάσματα
- Υπερασβεστιαιμία νεοπλασιών (πλην λεμφωμάτων)
- Νεφρική οστεοδυστροφία