25-υδροξυ-βιταμίνη D3 ή 25 (OH) D3

5 ΛΕΠΤΑ

Τι είναι η 25-υδροξυ-βιταμίνη D3 ή 25 (OH) D3;

Η 25-υδροξυ-βιταμίνη D3 ή 25 (OH) D3 ή χοληκαλσιφερόλη είναι μία από τις δύο κυριότερες μορφές της βιταμίνης D που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της κατάστασης της βιταμίνης D στον οργανισμό. Οι δύο κυριότερες μορφές της βιταμίνης D είναι:

  • η D2 ή εργοκαλσιφερόλη
  • η D3 ή χοληκαλσιφερόλη

Η βιταμίνη D2 δεν απαντάται στη φύση, παράγεται όμως από υπεριώδη ακτινοβολία επί της εργοστερόλης η οποία ανευρίσκεται σε φυτά. Η βιταμίνη D3 απαντάται στον άνθρωπο και παράγεται στο δέρμα με τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Η βιταμίνη D, είτε προερχόμενη από τη δίαιτα είτε συντιθέμενη στο δέρμα, μεταφέρεται στο ήπαρ όπου μεταβολίζεται σε 25-υδροξυ-βιταμίνη D. H 25-υδροξυ-βιταμίνη D αποτελεί το κύριο μεταβολικό παράγωγο της βιταμίνης D λόγω του μακρού χρόνου ημίσειας ζωής που έχει. Οι μετρήσεις της 25-υδροξυ-βιταμίνης D στο αίμα είναι βοηθητικές στην εκτίμηση της συμπεριφοράς της βιταμίνης D.

Χαμηλά ή μη ανιχνεύσιμα επίπεδα της 25-υδροξυ-βιταμίνης D αποτελούν ένδειξη ανεπάρκειας της βιταμίνης D που σχετίζεται με:

Επίκτητες ή κληρονομούμενος διαταραχές που προκαλούν χαμηλές συγκεντρώσεις 25-υδροξυβιταμίνης D είναι:

  • η βαριά ηπατική νόσος ή κίρρωση του ήπατος
  • η αντιεπιληπτική αγωγή
  • το νεφρωσικό σύνδρομο με μεγάλου βαθμού πρωτεϊνουρία

Σε καταστάσεις όπου αυξάνεται ο μεταβολισμός της βιταμίνης D, όπως η παχυσαρκία και η σαρκοείδωση, τα επίπεδα της 25-υδροξυ-βιταμίνης D συχνά μειώνονται αλλά βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων. Σε περιπτώσεις ύποπτες για δηλητηρίαση από βιταμίνη D, τα αυξημένα επίπεδα 25-υδροξυ-βιταμίνης D είναι παθογνωμονικά για την διαφορική διάγνωση της πάθησης αυτής από άλλες διαταραχές που προκαλούν υπερασβεστιαιμία.

Η φαινοβαρβιτάλη και η διλαντίνη μετατρέπουν την 25-υδροξυ-βιταμίνη D σε ανενεργούς μεταβολίτες.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της 25-υδροξυβιταμίνης D3;

Οι φυσιολογικές τιμές της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3 κυμαίνονται συνήθως από 16 έως 746 ng/mL ή από 39 έως 180 nmol/L. Για την εξέταση της βιταμίνης D3 δεν απαιτείται να είναι κάποιος νηστικός ούτε χρειάζεται κάποια ειδική προετοιμασία.

Σε ποιες καταστάσεις έχουμε αύξηση των επιπέδων της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3;

Αύξηση των επιπέδων της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3 έχουμε στις εξής καταστάσεις:

  1. Δηλητηρίαση με βιταμίνη D
  2. Υπερβολική έκθεση στον ήλιο

Σε ποιες καταστάσεις έχουμε μείωση των επιπέδων της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3;

Μείωση των επιπέδων της 25-υδροξυ-βιταμίνης D3 έχουμε στις εξής καταστάσεις:

  1. Ραχίτιδα λόγω ελλιπούς διατροφής
  2. Μειωμένη έκθεση στον ήλιο, χρήση αντιηλιακών σκευασμάτων
  3. Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
  4. Δυσαπορρόφηση
  5. Στεατόρροια
  6. Οστεομαλακία
  7. Βαριά ηπατική νόσος και κίρρωση του ήπατος
  8. Αντίσταση στη βιταμίνη D
  9. Νεφρωσικό σύνδρομο με σημαντική πρωτεϊνουρία
  10. Μερικές περιπτώσεις νεφρικής οστεοδυστροφίας
  11. Θυρεοτοξίκωση
  12. Παγκρεατική ανεπάρκεια
  13. Ινώδης κυστική οστεΐτιδα

Δείτε αναλυτικά πού οφείλεται και τι προκαλεί η έλλειψη βιταμίνης D στο άρθρο του peptiko.gr εδώ.

Ποια φάρμακα επηρεάζουν τα επίπεδα της βιταμίνης D3;

Τα παρακάτω φάρμακα αυξάνουν τα επίπεδα της βιταμίνης D3:

  • Ετινδρονάτη

Τα παρακάτω φάρμακα μειώνουν τα επίπεδα της βιταμίνης D3:

  • Χολεστυραμίνη
  • Γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη)
  • Ισονιαζίδη
  • Ριφαμπικίνη
  • Φαινοβαρβιτάλη
  • Φαινυτοΐνη
  • Διλαντίνη

Ποια είναι η καλύτερη βιταμίνη D3;

Υπάρχουν πολλές καλές μάρκες συμπληρωμάτων βιταμίνης D3 που διατίθενται στην αγορά και η καλύτερη για εσάς μπορεί να εξαρτάται από τις ατομικές σας ανάγκες και προτιμήσεις. Είναι σημαντικό να επιλέξετε μια αξιόπιστη μάρκα που χρησιμοποιεί συστατικά υψηλής ποιότητας και έχει υποβληθεί σε δοκιμές τρίτων για να διασφαλιστεί η καθαρότητα και η ισχύς.

Ακολουθούν ορισμένοι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη όταν επιλέγετε ένα συμπλήρωμα βιταμίνης D3:

  • Δοσολογία: Τα συμπληρώματα βιταμίνης D3 έχουν διαφορετικές περιεκτικότητες, γι’ αυτό επιλέξτε ένα που παρέχει τη σωστή ποσότητα βιταμίνης D3 για τις ανάγκες σας. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης D3 ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες.
  • Μορφή: Τα συμπληρώματα βιταμίνης D3 διατίθενται σε διάφορες μορφές, όπως κάψουλες, δισκία και σταγόνες. Επιλέξτε ένα που είναι εύκολο να το πάρετε και να το απορροφήσετε.
  • Ποιότητα: Αναζητήστε μια μάρκα που χρησιμοποιεί συστατικά υψηλής ποιότητας και έχει υποβληθεί σε δοκιμές τρίτων για καθαρότητα και ισχύ.
  • Τιμή: Τα συμπληρώματα βιταμίνης D3 ποικίλλουν σε τιμές, γι’ αυτό επιλέξτε αυτό που ταιριάζει στον προϋπολογισμό σας χωρίς να θυσιάσετε την ποιότητα.

Να θυμάστε να συμβουλεύεστε πάντα τον γιατρό σας πριν πάρετε συμπληρώματα, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης D3, για να προσδιορίσετε την κατάλληλη δοσολογία και να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλής να την πάρετε με βάση το ιατρικό ιστορικό σας και τα υπόλοιπα φάρμακα που λαμβάνετε καθημερινώς.

Τι ώρα να παίρνω βιταμίνη D3;

Η καλύτερη ώρα για τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D3 μπορεί να εξαρτάται από το ατομικό σας πρόγραμμα και τον τρόπο ζωής σας. Η βιταμίνη D3 είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που απορροφάται καλύτερα με ένα γεύμα που περιέχει λίπος. Επομένως, γενικά συνιστάται να λαμβάνετε συμπληρώματα βιταμίνης D3 με το κυρίως γεύμα της ημέρας για να ενισχύσετε την απορρόφηση.

Η βιταμίνη D3 μπορεί επίσης να επηρεάσει την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων, επομένως φροντίστε να την παίρνετε τουλάχιστον 2 ώρες πριν ή μετά τη λήψη οποιωνδήποτε φαρμάκων για να αποφύγετε πιθανές αλληλεπιδράσεις.

Επιπλέον, μερικοί άνθρωποι προτιμούν να παίρνουν το συμπλήρωμα βιταμίνης D3 το πρωί για να τονώσουν τη διάθεση και τα επίπεδα ενέργειας τους, ενώ άλλοι μπορεί να προτιμούν να το παίρνουν το βράδυ για να βοηθήσουν τον ύπνο τους. Τελικά, η καλύτερη στιγμή για να πάρετε το συμπλήρωμα βιταμίνης D3 είναι η ώρα που λειτουργεί καλύτερα για εσάς και διασφαλίζει ότι είστε συνεπείς με τη λήψη του καθημερινά.

Βιταμίνη D3: Παρενέργειες

Ενώ η βιταμίνη D3 θεωρείται γενικά ασφαλής όταν λαμβάνεται σε συνιστώμενες δόσεις, μπορεί να υπάρξουν ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με υψηλές δόσεις. Ακολουθούν ορισμένες πιθανές παρενέργειες που πρέπει να γνωρίζετε:

  • Υπερασβεστιαιμία: Η βιταμίνη D3 μπορεί να αυξήσει την απορρόφηση του ασβεστίου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία). Αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως ναυτία, έμετο, δυσκοιλιότητα και πέτρες στα νεφρά.
  • Υπερβιταμίνωση D: Η λήψη υψηλών δόσεων βιταμίνης D3 για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε υπερβιταμίνωση D, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως ναυτία, έμετο, κακή όρεξη, αδυναμία και απώλεια βάρους.
  • Αλληλεπίδραση με φάρμακα: Η βιταμίνη D3 μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, όπως η διγοξίνη, τα θειαζιδικά διουρητικά και τα κορτικοστεροειδή, οδηγώντας δυνητικά σε ανεπιθύμητες ενέργειες.
  • Αλλεργικές αντιδράσεις: Σπάνια, μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν αλλεργικές αντιδράσεις στα συμπληρώματα βιταμίνης D3, που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως εξάνθημα, κνησμό και πρήξιμο.

Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν πάρετε συμπληρώματα, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης D3, για να προσδιορίσετε την κατάλληλη δόση και να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλές να το πάρετε με βάση το ιατρικό ιστορικό σας και τα υπόλοιπα φάρμακα που λαμβάνετε συστηματικά. Επίσης πρέπει να παρακολουθείτε τα επίπεδα βιταμίνης D και να προσαρμόζετε τη δόση σας αναλόγως με τις ανάγκες σας για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.

Τελευταία ενημέρωση: 1 Μαΐου 2023, 17:40

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού