Τι είναι ο πρωκτικός κνησμός (φαγούρα στον πρωκτό);
Ο πρωκτικός κνησμός (ή φαγούρα στον πρωκτό) ή ο κνησμός στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός και να προκαλέσει αμηχανία. Ορισμένοι άνθρωποι ανησυχούν ότι έχουν καρκίνο του παχέος εντέρου, ενώ στην πραγματικότητα η φαγούρα συνήθως οφείλεται σε κάτι διαφορετικό.
Πού οφείλεται ο πρωκτικός κνησμός (φαγούρα στον πρωκτό);
Πιθανές αιτίες του κνησμού (φαγούρα) στον πρωκτό είναι οι εξής:
- Κόπρανα που έχουν κολλήσει στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό. Αυτό συμβαίνει συχνότερα μετά την αφόδευση εάν οι κενώσεις είναι υδαρείς ή μαλακές.
- Αιμορροΐδες. Πρόκειται για πρησμένες φλέβες στο ορθό (το τελικό σημείο του εντέρου όπου καταλήγουν τα κόπρανα). Οι αιμορροΐδες δυνατόν να προκαλέσουν και πόνο.
- Σκουλήκια (παράσιτα) στα κόπρανα (δες σχετικό άρθρο στο peptiko.gr)
- Ορισμένα τρόφιμα ή ποτά μπορεί να ερεθίσουν τον πρωκτό, π.χ. καφές, τσάι, μπύρα, αναψυκτικά τύπου κόλα, σοκολάτα, ντομάτες, και εσπεριδοειδή, όπως πορτοκάλια και γκρέιπφρουτ.
- Νοσήματα του πρωκτού όπως απόστημα, συρίγγιο, ή καρκίνος
- Νοσήματα του δέρματος όπως ψωρίαση, δερματικό εξάνθημα συνήθως αλλεργικής αιτιολογίας (π.χ. από απορρυπαντικά πλυντηρίων για το πλύσιμο των εσωρούχων), δερματικές λοιμώξεις από βακτήρια ή μύκητες, κ.ά.
- Νευροδερματίτιδα πρωκτού
- Κονδυλώματα πρωκτού
Τι μπορώ να κάνω για να απαλλαγώ από την φαγούρα στον πρωκτό;
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε για να διατηρήστε τον πρωκτό και το δέρμα γύρω από τον πρωκτό καθαρό και στεγνό:
- Σκουπίστε απαλά την περιοχή μετά από την κένωση, χρησιμοποιώντας ένα υγρό μαλακό χαρτί ή ύφασμα.
- Μην χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε υγρό σαπούνι, διότι μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
- Κάντε ένα ντουζ μετά την κένωση του εντέρου χρησιμοποιώντας ένα ουδέτερο σαπούνι (π.χ. πράσινο σαπούνι ελιάς). Στεγνώστε την περιοχή απαλά και όχι τρίβοντάς την. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ψυχρό αέρα από το πιστολάκι για τα μαλλιά για να στεγνώσετε την περιοχή.
- Βάλτε λίγο άοσμο ταλκ στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στο να κρατήσει την περιοχή στεγνή και όχι ιδρωμένη.
- Εάν η φαγούρα δεν υποχωρεί, συμβουλευθείτε τον γαστρεντερολόγο σας για να σας δώσει αλοιφή (π.χ. αντι-ισταμινική ή κορτιζονούχα) που θα την εφαρμόσετε στην περιοχή. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η κλινική εξέταση από τον γιατρό, προς αποκλεισμό άλλης αιτιολογίας της φαγούρας.
- Αποφεύγετε να τρώτε φαγητά ή να πίνετε ροφήματα που δυνατόν να προκαλέσουν φαγούρα στον πρωκτό ή διάρροια. Για παράδειγμα, ορισμένοι κάνουν διάρροια όταν πίνουν γάλα ή όταν τρώνε τροφές με βάση το γάλα. Προτιμήστε μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες.
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις;
Ναι. Ο γαστρεντερολόγος σας ίσως σας προτείνει να κάνετε κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση) ώστε να διαπιστώσει την αιτία της φαγούρας ή την έκταση της νόσου (αν π.χ. πρόκειται για λοίμωξη, καρκίνο, κονδυλώματα που επεκτείνονται και στο ορθό κλπ). Με την κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση) ο γαστρεντερολόγος μπορεί να λάβει βιοψίες από την πάσχουσα περιοχή και ο παθολογοανατόμος θα βοηθήσει στην διάγνωση της νόσου ελέγχοντας τις βιοψίες στο μικροσκόπιο.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πρωκτικός κνησμός (φαγούρα στον πρωκτό);
Ο κνησμός (φαγούρα) στον πρωκτό αντιμετωπίζεται θεραπεύοντας την αιτία που τον προκαλεί. Συνήθως η θεραπεία της αιτίας οδηγεί σε ύφεση της φαγούρας. Σε περίπτωση που υπάρχει ανθεκτική φαγούρα, ο γιατρός μπορεί να τοποθετήσει αναισθητική αλοιφή ή να κάνει αναισθητική ένεση τοπικά στην περιοχή ώστε να μουδιάσει και να σταματήσει η φαγούρα.
Στο παρακάτω Σχήμα περιγράφεται ο αλγόριθμος με την διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση των ασθενών με πρωκτικό κνησμό.
Προλαμβάνεται ο κνησμός (φαγούρα) στον πρωκτό;
Μπορείτε να μειώσετε την πιθανότητα να εμφανίσετε φαγούρα στον πρωκτό διατηρώντας την περιοχή γύρω από τον πρωκτό καθαρή και στεγνή, καθώς και αποφεύγοντας τρόφιμα που προκαλούν φαγούρα στον πρωκτό ή διάρροια.