Τι είναι οι πολύποδες παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι μικροί όγκοι οι οποίοι ξεκινούν από την εσωτερική επιφάνεια του τοιχώματος του παχέος εντέρου και προβάλλουν μέσα στον αυλό του. Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι αρκετά συχνοί, και ανευρίσκονται στο 30% έως 50% του πληθυσμού. Δεν πρόκειται για κακοήθεις όγκους, ωστόσο υπάρχει πιθανότητα να μετατραπούν σε κακοήθεις μετά από χρόνια εάν δεν αφαιρεθούν.
Ποια είδη πολυπόδων παχέος εντέρου υπάρχουν; Είναι όλοι οι πολύποδες ίδιοι;
Υπάρχουν διάφορα είδη πολυπόδων παχέος εντέρου, καθένας με τα δικά του ιστολογικά χαρακτηριστικά και τον δικό του κίνδυνο εξέλιξης σε καρκίνο παχέος εντέρου:
- Αδένωμα: Το αδένωμα είναι ο συνηθέστερος τύπος πολύποδα του παχέος εντέρου και θεωρείται προκαρκινικός. Οι αδενωματώδεις πολύποδες μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο εάν δεν αφαιρεθούν. Ταξινομούνται σε 3 υποτύπους:
- Σωληνώδη αδενώματα
- Λαχνωτά αδενώματα
- Σωληνολαχνωτά αδενώματα
- Υπερπλαστικός πολύποδας: Οι υπερπλαστικοί πολύποδες παχέος εντέρου συνήθως είναι μικροί και ανευρίσκονται στο ορθό και στο σιγμοειδές. Οι υπερπλαστικοί πολύποδες τυπικά είναι μη καρκινωματώδεις, αν και κάποιοι πιθανόν να έχουν ένα ελάχιστο ποσοστό εξέλιξης σε καρκίνο εάν είναι μεγάλοι σε μέγεθος ή παρουσιάζουν συγκεκριμένα ιστολογικά χαρακτηριστικά.
- Οδοντωτός πολύποδας: Μερικοί οδοντωτοί πολύποδες έχουν χαμηλό κίνδυνο εξέλιξης σε καρκίνο, ενώ άλλοι που χαρακτηρίζονται ως οδοντωτά αδενώματα θεωρούνται προκαρκινικοί.
- Φλεγμονώδης πολύποδας: Οι φλεγμονώδεις πολύποδες σχετίζονται με φλεγμονή του παχέος εντέρου όπως για παράδειγμα με την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn. Οι φλεγμονώδεις πολύποδες είναι συνήθως μη καρκινωματώδεις αλλά απαιτούν παρακολούθηση εξαιτίας της υποκείμενης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.
- Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP): Η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση είναι σπάνια γενετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη πολυάριθμων αδενωμάτων σε όλο το παχύ έντερο και στο ορθό. Εάν δεν αφαιρεθούν οι πολύποδες, οι ασθενείς με οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση έχουν σχεδόν 100% κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου παχέος εντέρου.
- Πολύποδες Peutz-Jeghers: Οι πολύποδες Peutz-Jeghers είναι αμαρτωματώδεις πολύποδες (αμαρτώματα) που σχετίζονται με το σύνδρομο Peutz-Jeghers, ένα σπάνιο γονιδιακό νόσημα. Ενώ οι πολύποδες αυτοί είναι κατά κανόνα καλοήθεις, οι ασθενείς με το σύνδρομο Peutz-Jeghers έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαφόρων τύπων καρκίνου.
Είναι σημαντικός ο τακτικός έλεγχος για πολύποδες του παχέος εντέρου με προληπτική κολονοσκόπηση.
Ποια είναι τα συμπτώματα από τους πολύποδες παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου συνήθως δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Πώς θα ξέρω αν έχω πολύποδα παχέος εντέρου;
Οι γαστρεντερολόγοι συνήθως βρίσκουν πολύποδες παχέος εντέρου όταν διενεργούν προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο παχέος εντέρου ή ορθού. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος στοχεύει στην ανεύρεση καρκίνου παχέος εντέρου νωρίς, πριν εμφανισθούν συμπτώματα. Οι εξετάσεις του προσυμπτωματικού ελέγχου του παχέος εντέρου και του ορθού περιλαμβάνουν:
- Κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση). Πριν από την κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση), θα σας χορηγηθεί φάρμακο ενδοφλεβίως για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε ή να κοιμηθείτε. Στη συνέχεια, ο γαστρεντερολόγος – ενδοσκόπος θα εισαγάγει ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στον πρωκτό σας και θα τον προωθήσει έως το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου που λέγεται τυφλό (δεξιά κάτω κοιλιά). Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα που συνδέεται σε οθόνη ώστε να γίνει έλεγχος στο εσωτερικό του παχέος εντέρου σας. Ο σωλήνας διαθέτει επίσης κανάλι εργασίας μέσα από το οποίο περνάνε εργαλεία, ούτως ώστε ο γαστρεντερολόγος να πάρει βιοψίες ή να αφαιρέσει τους πολύποδες (πολυπεκτομή). Οι πολύποδες στη συνέχεια αποστέλλονται σε παθολογοανατομικό εργαστήριο για να ελεγχθούν για δυσπλασία ή καρκίνο.
- Σιγμοειδοσκόπηση. Η σιγμοειδοσκόπηση είναι παρόμοια με την κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση). Η μόνη διαφορά είναι ότι στην σιγμοειδοσκόπηση ελέγχεται μόνο το πρώτο τμήμα του παχέος εντέρου (το ορθό και το σιγμοειδές), ενώ στην κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση) εξετάζεται το σύνολο του παχέος εντέρου, και συνεπώς η κολονοσκόπηση υπερτερεί έναντι της σιγμοειδοσκόπησης.
- Απεικονιστικές μέθοδοι όπως αξονική κολογραφία, γνωστή ως εικονική κολονοσκόπηση, και βαριούχος υποκλυσμός. Γίνονται με την βοήθεια ακτίνων Χ, αλλά μειονεκτούν έναντι της κολονοσκόπησης επειδή δεν δύνανται να σκιαγραφήσουν μικροσκοπικούς πολύποδες και δεν υπάρχει η δυνατότητα λήψης βιοψιών ή αφαίρεσης των πολυπόδων (πολυπεκτομής) που τυχόν ανευρεθούν. Στην τελευταία περίπτωση, θα πρέπει να γίνει και κολονοσκόπηση ώστε να αφαιρεθούν οι πολύποδες, και συνεπώς ο ασθενής υποβάλλεται δύο φορές στην επίπονη διαδικασία καθαρισμού του εντέρου του με καθαρτικά.
- Τεστ κοπράνων. Το τεστ αυτό χρησιμοποιείται για να ελεγχθεί ο γενικός πληθυσμός για καρκίνο παχέος εντέρου. Το τεστ ελέγχει την παρουσία αίματος σε δείγματα κοπράνων. Επί θετικής εξέτασης, διενεργείται στη συνέχεια κολονοσκόπηση για έλεγχο καρκίνου. Το τεστ έχει χαμηλή ευαισθησία και δεν συνιστάται σε ασθενείς με συμπτώματα ή με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου. Προτιμότερη εξέταση παραμένει η κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση)
Πώς αντιμετωπίζονται οι πολύποδες παχέος εντέρου;
Οι πολύποδες αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης εφόσον είναι μικροί, ή χειρουργικά εφόσον είναι μεγάλοι. Η αφαίρεση ενός πολύποδα (ή πολυπεκτομή) δεν προκαλεί πόνο, επειδή το εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου (ο βλεννογόνος) δεν έχει αισθητικά νεύρα που να νιώθουν τον πόνο.
Υπάρχουν επιπλοκές από την αφαίρεση πολύποδα;
Η αφαίρεση πολύποδα του παχέος εντέρου (ή πολυπεκτομή) είναι γενικά ασφαλής, αν και θα πρέπει να θεωρείται επέμβαση με πιθανούς κινδύνους και επιπλοκές. Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι η αιμορραγία και η διάτρηση (δηλαδή τρύπα στο παχύ έντερο). Ευτυχώς, αυτό συμβαίνει σπάνια (ένας στους 1000 ασθενείς που υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση). Η αιμορραγία συνήθως μπορεί να ελεγχθεί κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης με καυτηριασμό του αγγείου που αιμορραγεί ή εφαρμογή μεταλλικού κλιπ. Σε περίπτωση διάτρησης του εντέρου πιθανόν να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση ή εισαγωγή στην κλινική και παρακολούθηση.
Τι θα κάνω μετά την πολυπεκτομή;
Δείτε αναλυτικά το άρθρο στο peptiko.gr τι να προσέξετε μετά την αφαίρεση πολύποδα παχέος εντέρου.
Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση) κάθε λίγα χρόνια για να γίνεται τακτικός έλεγχος για περισσότερους πολύποδες. Σε μερικούς ανθρώπους οι πολύποδες επανεμφανίζονται. Συνιστάται να γίνει έλεγχος για πολύποδες και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας, εφόσον ο ιστολογικός τύπος του πολύποδα που σας αφαιρέθηκε δείξει ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε καρκίνο.
Μπορεί να προληφθεί η επανεμφάνιση πολυπόδων παχέος εντέρου;
Για να μειώσετε τις πιθανότητες επανεμφάνισης πολυπόδων παχέος εντέρου μπορείτε να:
- Ακολουθήσετε διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και υψηλή σε φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες
- Χάσετε βάρος, αν είστε υπέρβαροι
- Σταματήσετε το κάπνισμα, αν καπνίζετε
- Περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ