Λευκά αιμοσφαίρια (WBC)

Γράφει η Αιματολόγος Ζωή Σαούλη, Θεσσαλονίκη, τηλ. 6944207979

Τι είναι τα λευκά αιμοσφαίρια;

Τα λευκά αιμοσφαίρια, γνωστά και ως λευκοκύτταρα ή white blood cells (WBC), αποτελούν ουσιαστικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος. Είναι υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού από λοιμώξεις, ξένες ουσίες και μη φυσιολογικά κύτταρα. Υπάρχουν 5 διαφορετικοί τύποι λευκών αιμοσφαιρίων, το καθένα με μια μοναδική λειτουργία και δομή.

Λευκά αιμοσφαίρια: Λειτουργία

Μία από τις κύριες λειτουργίες των λευκών αιμοσφαιρίων είναι να αναγνωρίζουν και να καταστρέφουν παθογόνα που εισέρχονται στο σώμα, όπως βακτήρια, ιούς και μύκητες. Αυτό το κάνουν αναγνωρίζοντας συγκεκριμένους υποδοχείς στην επιφάνεια αυτών των παθογόνων, οι οποίοι είναι γνωστοί ως αντιγόνα. Τα λευκά αιμοσφαίρια μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν και να καταστρέψουν μη φυσιολογικά κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των καρκινικών κυττάρων.

Λευκά αιμοσφαίρια: Τύποι

Οι 5 τύποι λευκών αιμοσφαιρίων είναι τα ουδετερόφιλα, τα λεμφοκύτταρα, τα μονοκύτταρα, τα ηωσινόφιλα και τα βασεόφιλα.

1. Τα ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα είναι ο πιο πολυάριθμος τύπος λευκών αιμοσφαιρίων και είναι υπεύθυνα για την επίθεση και την καταστροφή βακτηρίων και άλλων ξένων ουσιών.
2. Τα λεμφοκύτταρα, τα οποία περιλαμβάνουν Τ κύτταρα, Β κύτταρα και κύτταρα φυσικούς δολοφόνους, παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανοσολογική απόκριση αναγνωρίζοντας και καταστρέφοντας συγκεκριμένα αντιγόνα.
3. Τα μονοκύτταρα είναι ο μεγαλύτερος τύπος λευκών αιμοσφαιρίων και μπορούν να διαφοροποιηθούν σε μακροφάγα, τα οποία είναι εξειδικευμένα κύτταρα που καταβροχθίζουν και αφομοιώνουν ξένες ουσίες.
4. Τα ηωσινόφιλα συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού έναντι των παρασίτων και εμπλέκονται επίσης σε αλλεργικές αντιδράσεις.
5. Τα βασεόφιλα απελευθερώνουν ισταμίνη, μια χημική ουσία που εμπλέκεται στην απόκριση του σώματος στα αλλεργιογόνα και τη φλεγμονή.

Λευκά αιμοσφαίρια: Πού παράγονται;

Τα λευκά αιμοσφαίρια παράγονται στο μυελό των οστών και κυκλοφορούν σε όλο το σώμα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Λευκά αιμοσφαίρια: Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;

Tο φυσιολογικό εύρος για τον συνολικό αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) είναι μεταξύ 4.000 και 11.000 κύτταρα/μL. O συνολικός αριθμός λευκοκυττάρων μπορεί επίσης να ποικίλλει ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο και τις μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούνται.

Το εύρος των φυσιολογικών τιμών για κάθε τύπο λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο και τις μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούνται. Ωστόσο, γενικά, τα φυσιολογικά εύρη για κάθε τύπο WBC είναι:

1. Ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα: 40-60% του συνολικού αριθμού WBC. Σε απόλυτους αριθμούς, το φυσιολογικό εύρος είναι τυπικά μεταξύ 2.500 και 7.500 κύτταρα/μL.
2. Λεμφοκύτταρα: 20-40% του συνολικού αριθμού λευκοκυττάρων. Σε απόλυτους αριθμούς, το φυσιολογικό εύρος είναι τυπικά μεταξύ 1.000 και 4.000 κύτταρα/μL.
3. Μονοκύτταρα: 2-8% του συνολικού αριθμού λευκοκυττάρων. Σε απόλυτους αριθμούς, το φυσιολογικό εύρος είναι τυπικά μεταξύ 200 και 1.000 κύτταρα/μL.
4. Ηωσινόφιλα: 1-4% του συνολικού αριθμού λευκών αιμοσφαιρίων. Σε απόλυτους αριθμούς, το φυσιολογικό εύρος είναι τυπικά μεταξύ 50 και 500 κύτταρα/μL.
5. Βασεόφιλα: 0-1% του συνολικού αριθμού WBC. Σε απόλυτους αριθμούς, το φυσιολογικό εύρος είναι τυπικά μεταξύ 0 και 100 κύτταρα/μL.

Λευκά αιμοσφαίρια: Πότε αυξάνουν;

Η αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) είναι γνωστή ως λευκοκυττάρωση. Υπάρχουν διάφορες καταστάσεις και παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, όπως:

1. Λοιμώξεις: Όταν το σώμα καταπολεμά μια μόλυνση, ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων στην κυκλοφορία του αίματος αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει επειδή τα λευκά αιμοσφαίρια είναι ο πρωταρχικός αμυντικός μηχανισμός ενάντια σε ξένους εισβολείς όπως βακτήρια, ιοί και μύκητες. Ορισμένες λοιμώξεις που μπορούν να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν πνευμονία, ουρολοίμωξη και σκωληκοειδίτιδα.
2. Φλεγμονή: Φλεγμονώδεις διαταραχές όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Η φλεγμονή πυροδοτεί την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού, οδηγώντας σε αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων.
3. Βλάβη ιστού: Όταν συμβαίνει βλάβη στους ιστούς, το σώμα ανταποκρίνεται απελευθερώνοντας χημικές ουσίες που πυροδοτούν τη φλεγμονή και την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από καρδιακή προσβολή, χειρουργική επέμβαση, έγκαυμα ή τραύμα.
4. Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή, μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων.
5. Στρες: Το χρόνιο στρες μπορεί να προκαλέσει αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων ως μέρος της αντίδρασης μάχης ή φυγής του σώματος.
6. Εγκυμοσύνη: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων αυξάνεται ως φυσική απόκριση για την προετοιμασία του σώματος για τον τοκετό.
7. Αλλεργία: Οι αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, ιδιαίτερα των ηωσινόφιλων, που είναι ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που εμπλέκονται στην απόκριση του σώματος στα αλλεργιογόνα.
8. Αιματολογικές διαταραχές: Ορισμένες διαταραχές του αίματος, όπως η λευχαιμία, μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων λόγω της ανεξέλεγκτης παραγωγής μη φυσιολογικών λευκών αιμοσφαιρίων.
9. Καρκίνος: Ορισμένοι καρκίνοι, όπως το λέμφωμα και το μυέλωμα, μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων λόγω της μη φυσιολογικής παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων.
10. Αυτοάνοσες διαταραχές: Οι αυτοάνοσες διαταραχές, όπως ο λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας, μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των λευκοκυττάρων καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στους δικούς του ιστούς.
11. Κάπνισμα: Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων ως μέρος της αντίδρασης του σώματος στις τοξίνες του καπνού του τσιγάρου.

Λευκά αιμοσφαίρια: Πότε μειώνονται;

Η μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) είναι γνωστή ως λευκοπενία. Υπάρχουν διάφορες καταστάσεις και παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, όπως:

1. Ιογενείς λοιμώξεις: Ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, όπως ο HIV και η ηπατίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, ιδιαίτερα των λεμφοκυττάρων.
2. Διαταραχές του μυελού των οστών: Διαταραχές του μυελού των οστών, όπως η απλαστική αναιμία και το μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο, μπορεί να προκαλέσουν μείωση της παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων.
3. Χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία: Οι θεραπείες για τον καρκίνο, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία, μπορούν να βλάψουν τον μυελό των οστών, οδηγώντας σε μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων.
4. Αυτοάνοσες διαταραχές: Ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στους δικούς του ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του μυελού των οστών.
5. Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως αντιβιοτικά και αντισπασμωδικά, μπορεί να προκαλέσουν μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων.
6. Υποσιτισμός: Ο σοβαρός υποσιτισμός, ιδιαίτερα η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ, μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων.
7. Κατάχρηση αλκοόλ: Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων λόγω της επίδρασής του στον μυελό των οστών.
8. Συγγενείς διαταραχές: Ορισμένες σπάνιες συγγενείς διαταραχές, όπως το σύνδρομο Kostmann και η κυκλική ουδετεροπενία, μπορεί να προκαλέσουν μείωση της παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων.
9. Σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις: Αν και οι βακτηριακές λοιμώξεις συνήθως προκαλούν αύξηση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων λόγω σήψης, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων.
10. HIV/AIDS: Καθώς ο ιός HIV επιτίθεται στο ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να προκαλέσει μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, ιδιαίτερα των CD4+ Τ κυττάρων.
11. Έκθεση σε ακτινοβολία: Η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας μπορεί να βλάψει τον μυελό των οστών, οδηγώντας σε μείωση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων.

Λευκά αιμοσφαίρια: Συμπέρασμα

Συμπερασματικά, τα λευκά αιμοσφαίρια παίζουν κρίσιμο ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος, προστατεύοντας από λοιμώξεις, ξένες ουσίες και μη φυσιολογικά κύτταρα. Υπάρχουν 5 διαφορετικοί τύποι λευκών αιμοσφαιρίων, το καθένα με μια μοναδική λειτουργία και δομή. Τα λευκά αιμοσφαίρια παράγονται στο μυελό των οστών και κυκλοφορούν σε όλο το σώμα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Τα λευκά αιμοσφαίρια μπορούν να αυξηθούν σε διάφορες ασθένειες και καταστάσεις, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διατήρησης ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος.