Τι είναι η α-φετοπρωτεΐνη (α-εμβρυϊκή σφαιρίνη, AFP);
Η άλφα-φετοπρωτεΐνη (άλφα-εμβρυϊκή σφαιρίνη, AFP) είναι μια α1-σφαιρίνη που ανευρίσκεται φυσιολογικά σε υψηλή συγκέντρωση στον ορό του εμβρύου αλλά μόνο σε ίχνη στη μετέπειτα ζωή. Η υψηλή (αυξημένη) AFP στους ενήλικες υποδηλώνει την παρουσία ηπατοκυτταρικού καρκίνου (καρκινικός δείκτης του ήπατος) ή ηπατοβλαστώματος, ειδικά σε πληθυσμούς όπου ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος είναι αυξημένος.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της α-φετοπρωτεΐνης (α-εμβρυϊκής σφαιρίνης, AFP);
Σε πληθυσμούς με χαμηλό ή ενδιάμεσο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος, οι ανώτερες φυσιολογικές τιμές της AFP είναι 16 ng/mL, ενώ η διάγνωση του καρκίνου του ήπατος τίθεται για τιμές AFP άνω των 200 ng/mL. Εννοείται ότι όσο πιο αυξημένη είναι η AFP τόσο πιο μεγάλη είναι η ακρίβεια διάγνωσης του ηπατοκυτταρικού καρκίνου. Στους Κινέζους και στους Αφρικανούς, τα επίπεδα της AFP είναι υψηλότερα και απαιτείται τιμή AFP >500 ng/mL για να τεθεί η διάγνωση του καρκίνου του ήπατος.
Εάν κάποιος έχει AFP μεγαλύτερη των 500 ng/mL σημαίνει ότι έχει οπωσδήποτε καρκίνο ήπατος;
Συνήθως ναι, αλλά μερικές φορές τιμή AFP >500 ng/mL δυνατόν να παρατηρηθεί και σε ασθενείς με ενεργό ιογενή ηπατίτιδα. Εάν όμως συνδυαστεί με το ιστορικό κίρρωσης ήπατος και μια μάζα στο συκώτι μεγαλύτερη από 2 εκατοστά, τότε η τιμή της AFP >200 ng/mL θεωρείται διαγνωστική για καρκίνο ήπατος.
Σε ποιες άλλες περιπτώσεις παρατηρείται αυξημένη AFP;
Αυξημένη AFP παρατηρείται και σε ασθενείς με καρκίνο στομάχου ή όγκους ενδοδερμικής προελεύσεως, ή μη σεμινωματικούς όγκους όρχεως, ή σε εγκύους γυναίκες.
Η αυξημένη AFP σχετίζεται με την πρόγνωση του καρκίνου του ήπατος;
Η α-φετοπρωτεΐνη (α-εμβρυϊκή σφαιρίνη, AFP) που είναι υψηλότερη από 500 ng/mL σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο ήπατος που υπεβλήθησαν σε μεταμόσχευση ήπατος σε σχέση με τους ασθενείς με χαμηλή AFP που υπεβλήθησαν σε μεταμόσχευση ήπατος. Όμως σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει συσχέτιση του βαθμού διαφοροποίησης (πρόγνωση) του καρκίνου του ήπατος με το επίπεδο της AFP στο αίμα.
Βιβλιογραφία
- Kountouras J, Zavos C, et al. Molecular mechanisms associated with aggressiveness of alpha-fetoprotein-positive gastric cancer. Hepatogastroenterology 2007;54:329-30.
- Kountouras J, Zavos C, et al. Immunomodulation by alpha-fetoprotein in neurological disorders may involve oncogenic dilemmas. Hippokratia 2010;14:63.
- Pilpilidis I, Zavos C, et al. Upper gastrointestinal carcinogenesis: H. pylori and stem cell cross-talk. J Surg Res 2011;166:255-64.