Αλβουμίνη ή λευκωματίνη και άλλες πρωτεΐνες ήπατος

2 ΛΕΠΤΑ

Σε σχέση με τα περισσότερα όργανα, το συκώτι εκφράζει μεγάλο αριθμό γονιδίων. Πάνω από το 90% των πρωτεϊνών του πλάσματος και 15% του συνόλου των πρωτεϊνών του σώματος παράγονται στο ήπαρ.

Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι κυριότερες πρωτεΐνες που παράγονται στο συκώτι, ποια ακριβώς είναι η λειτουργία τους, και με ποιες παθήσεις του ήπατος σχετίζονται.

ΠρωτεΐνηΛειτουργίαΣυσχέτιση με ηπατική νόσοΕπίπεδα πρωτεΐνης στην οξεία φάση
α1-Όξινη γλυκοπρωτεΐνηΑναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των περιφερικών λεμφοκυττάρων στα μιτογόναΑυξημένα
Αλβουμίνη (λευκωματίνη)Δεσμευτική πρωτεΐνη, ωσμωτικός ρυθμιστήςΜειώνεται σε χρόνια ηπατοπάθειαΜειωμένα
α-Φετοπρωτεΐνη (AFP)Δεσμευτική πρωτεΐνηΑυξάνει στον καρκίνο του ήπατοςΜειωμένα
α1-ΑντιχυμοθρυψίνηΑναστέλλει την τύπου χυμοθρυψίνης πρωτεϊνάση του ορούΑυξημένα
α1-Αντιθρυψίνη (α1-ΑΤ)Αναστέλλει την ελαστίνηΜεταλλαγές της σχετίζονται με ηπατοπάθειαΑυξημένα
ΣερουλοπλασμίνηΟξείδωση του σιδήρουΜειώνεται σε νόσο του WilsonΑυξημένα
Συμπλήρωμα C3Οδός συμπληρώματοςΑυξημένα
Συμπλήρωμα C4Οδός συμπληρώματοςΑυξημένα
C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP)Συνδέεται με παθογόνα και κατεστραμμένα κύτταρα εκκινώντας την εξαφάνισή τουςΑυξημένα
Φεριτίνη ή φερριτίνηΕνδοκυττάρια αποθήκη σιδήρουΑυξάνει στην αιμοχρωμάτωσηΑυξημένα
ΙνωδογόνοΠρόδρομη ουσία της ινικής στην αιμόσταση, δηλαδή τη διακοπή της αιμορραγίαςΜειώνεται σε χρόνια ηπατική νόσοΑυξημένα
ΑπτοσφαιρίνηΣυνδέει την αιμοσφαρίνη που απελευθερώνεται κατά την αιμόλυσηΑυξημένα
Αμυλοειδές ΑΆγνωστοΑυξημένα
ΤρανσφερρίνηΔεσμεύει τον σίδηροΑυξάνει σε έλλειψη σιδήρουΜειωμένα

Τι είναι η αλβουμίνη ή λευκωματίνη;

Η αλβουμίνη ή λευκωματίνη είναι η σημαντικότερη πρωτεΐνη του πλάσματος, υπεύθυνη για την κολλοειδωσμωτική πίεση, και συντίθεται αποκλειστικά στο συκώτι. Το συκώτι έχει την ικανότητα να διπλασιάζει τη συνήθη σύνθεση της αλβουμίνης ή λευκωματίνης σε περίπτωση μεγάλης απώλειας ή μεγάλης μείωσης της συγκέντρωσής της στο πλάσμα εξαιτίας αραίωσης.

Σε ποιες παθήσεις είναι μειωμένη η αλβουμίνη ή λευκωματίνη;

Η αλβουμίνη ή λευκωματίνη μειώνεται στις παρακάτω περιπτώσεις:

  • Ηπατική δυσλειτουργία ή ανεπάρκεια
  • Υποσιτισμός
  • Γαστρεντεροπάθεια με απώλεια λευκωμάτων (protein-losing enteropathy και νόσος Menetrier)
  • Νεφρωσικό σύνδρομο
  • Χρόνιες συστηματικές φλεγμονές
  • Ορμονικές διαταραχές

Σημειώνεται ότι εξαιτίας του παρατεταμένου χρόνου ημίσειας ζωής στον ορό, αποτελεί αναξιόπιστο δείκτη της συνθετικής λειτουργίας του ήπατος στην οξεία ηπατική βλάβη.

Επίπεδα λευκωματίνης κάτω από 3 g/dL σε έναν ασθενή με πρωτοδιαγνωσθείσα ηπατίτιδα θέτει την υπόνοια χρόνιας νόσου.

Σε ασθενείς με κίρρωση ήπατος η λευκωματίνη αποτελεί άριστο δείκτη της συνθετικής ικανότητας του ήπατος, με εξαίρεση την περίπτωση που συνυπάρχει ασκίτης δηλαδή συλλογή υγρού στην κοιλιά. Στην τελευταία περίπτωση, οι κιρρωτικοί ασθενείς με ασκίτη έχουν φυσιολογική ή αυξημένη σύνθεση λευκωματίνης στο συκώτι αλλά εξαιτίας του αυξημένου όγκου υγρών στον οποίο κατανέμεται η παραγόμενη λευκωματίνη δυνατόν να οδηγεί σε υπολευκωματιναιμία χωρίς μειωμένη παραγωγή της από το ήπαρ. Δείτε τι είναι και πώς υπολογίζουμε τον δείκτη SAAG σε ασθενείς με ασκίτη στο άρθρο του peptiko.gr εδώ.

Η λευκωματίνη δεν αποτελεί αξιόπιστο ούτε χρήσιμο διαγνωστικό τεστ σε ασθενείς με χαμηλή υποψία ηπατικής νόσου.

Τελευταία ενημέρωση: 13 Μαρτίου 2024, 16:45

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού