Τι είναι η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ);
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ ή erythrocyte sedimentation rate ή ESR) είναι μια μη ειδική εξέταση αίματος που, όταν αυξάνει, δείχνει ότι υπάρχει οξεία ή χρόνια φλεγμονή, λοίμωξη ή καρκίνος σε κάποιο σημείο του σώματός μας, αλλά δεν μας λέει σε ποιο σημείο ακριβώς. Με άλλα λόγια, η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (TKE) δεν αποδεικνύει την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης νόσου, αλλά μας λέει ότι κάπου υπάρχει πρόβλημα.
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (TKE) αυξάνει σε μια ευρεία γκάμα νόσων από μια οξεία ουρολοίμωξη ή οξεία λοίμωξη αναπνευστικού, έως μια χρόνια λοίμωξη (φυματίωση), ρευματοειδή αρθρίτιδα ή καρκίνο. Επίσης, η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της σοβαρότητας της νόσου και για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης της νόσου στη χορηγούμενη θεραπεία. Στην περίπτωση φλεγμονής παρατηρείται αύξηση και στα λευκά αιμοσφαίρια.
Τριψήφια ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (πάνω από 100 mm / 1η ώρα) συνήθως σημαίνει καρκίνο ή ρευματολογικό νόσημα, χωρίς όμως να σημαίνει ότι αν η ΤΚΕ δεν είναι τριψήφια αποκλείεται ο καρκίνος ή ρευματολογικό νόσημα.
Τι μετράει η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ);
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) μετράει την ταχύτητα που καθιζάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια όταν το αίμα τοποθετηθεί μέσα σε ένα ειδικό δοκιμαστικό σωληγάριο και αφεθεί σε ηρεμία για 1-2 ώρες.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της ΤΚΕ;
Οι φυσιολογικές τιμές της ταχύτητας καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) είναι από 0 έως 20 mm την 1η ώρα. Στις εγκυμονούσες οι φυσιολογικές τιμές είναι από λίγο έως αρκετά υψηλότερες, ενώ στα παιδιά οι φυσιολογικές τιμές είναι χαμηλότερες. Το εργαστήριο θα σας δώσει το φυσιολογικό εύρος τιμών δίπλα από την τιμή που μετρήθηκε.
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) αξιολογείται σε συνδυασμό με τα άλλα εργαστηριακά ευρήματα (όπως για παράδειγμα η CRP) και με την κλινική εικόνα. Μόνη της ως αριθμός ΔΕΝ θέτει κάποια διάγνωση, οπότε μην τηλεφωνείτε σε γιατρό που δεν σας έχει εξετάσει να τον ρωτήσετε να σας βγάλει διάγνωση μόνο με μια αυξημένη τιμή ΤΚΕ. Θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού στο ιατρείο για να διερευνηθεί πού μπορεί να οφείλεται η αυξημένη ταχύτητα καθίζησης ερυθρών.
Απαιτείται προετοιμασία πριν από την εξέταση της ΤΚΕ;
Για την μέτρηση της ΤΚΕ, δεν απαιτείται καμία προετοιμασία. Για να δώσετε αίμα δεν απαιτείται να είστε νηστικός.
Τι μπορεί να επηρεάσει την αξιοπιστία στη μέτρηση της ΤΚΕ;
Οι παρακάτω καταστάσεις ενδεχομένως αυξάνουν τα επίπεδα της ταχύτητας καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ), επηρεάζοντας την αξιοπιστία της μέτρησης της ΤΚΕ:
- Προχωρημένη ηλικία
- Αναιμία
- Εγκυμοσύνη
- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Χρόνια νοσήματα από τον θυρεοειδή
Πότε αυξάνει η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ);
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) αυξάνει στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Μικροβιακές λοιμώξεις – φλεγμονές (αποστήματα οδόντων, ουρολοίμωξη, χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα, παγκρεατίτιδα, γαστρεντερίτιδα, φυματίωση)
- Ιογενείς λοιμώξεις – φλεγμονές (γρίπη και λοιπές λοιμώξεις του αναπνευστικού, ηπατίτιδες, κλπ.)
- Νοσήματα του λεπτού και παχέος εντέρου (εκκολπωματίτιδα, νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
- Μη μικροβιακές φλεγμονές (οστεοαρθρίτιδα, τενοντίτιδα)
- Ρευματολογικά νοσήματα (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία, γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ψωρίαση, σύνδρομο Sjogren, οστεομυελίτιδα). Παρατηρείται σημαντική αύξηση >100 mm / 1η ώρα
- Κακοήθη νεπλάσματα (καρκίνος, λευχαιμία, λέμφωμα, πολλαπλούν μυέλωμα). Παρατηρείται σημαντική αύξηση >100 mm / 1η ώρα
- Καρδιολογικά νοσήματα (μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, έμφραγμα μυοκαρδίου)
- Θυρεοειδής: υποξεία θυρεοειδίτιδα (κοκκιωματώδης ή γιγαντοκυτταρική ή θυρεοειδίτιδα De Quervain). Παρατηρείται σημαντική αύξηση >100 mm / 1η ώρα
Ποια φάρμακα επηρεάζουν την ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ);
Η ηπαρίνη και τα αντισυλληπτικά αυξάνουν την ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ), ενώ η ασπιρίνη και η κορτιζόνη την μειώνουν.
Επηρεάζεται η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών από το άγχος ή το στρες?
Το άγχος ή το στρες δεν επηρεάζουν την ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ), αλλά η κατάθλιψη και ο αυτοκτονικός ιδεασμός σχετίζονται με αύξηση της ΤΚΕ. Η επίπτωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης στη θνητότητα διαμεσολαβείται μέσω της αύξησης της ταχύτητας καθίζησης ερυθρών. Επίσης, η CRP (ο άλλος δείκτης φλεγμονής που μετράμε στο αίμα) φαίνεται ότι είναι ήπια αυξημένη σε ανθρώπους που παρουσιάζουν θυμό, εχθρικότητα και κατάθλιψη.