Ποιος σίδηρος δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα και παρενέργειες στο έντερο

5 ΛΕΠΤΑ

Ποιος σίδηρος δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα και παρενέργειες στο έντερο;

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μέταλλο για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμμετέχει στη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη μεταφορά οξυγόνου. Ωστόσο, η λήψη σιδήρου, είτε μέσω διατροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων, μπορεί να συνοδεύεται από παρενέργειες, ιδιαίτερα στο γαστρεντερικό σύστημα.

Ποιες είναι οι πιο συχνές παρενέργειες του σιδήρου στο έντερο;

Ο σίδηρος μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στο έντερο, καθώς και συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία και κοιλιακό άλγος. Αυτές οι παρενέργειες οφείλονται κυρίως στο γεγονός ότι ο σίδηρος μπορεί να ερεθίσει το βλεννογόνο του εντέρου, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται σε υψηλές δόσεις ή όταν ο οργανισμός δεν τον απορροφά καλά. Για να μειωθούν αυτές οι παρενέργειες, συνιστάται η λήψη σιδήρου με τα γεύματα ή η χρήση συγκεκριμένων μορφών σιδήρου που είναι πιο εύκολα απορροφήσιμες και λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν δυσφορία.

Ποιος σίδηρος δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα είναι μια από τις πιο συχνές παρενέργειες της λήψης σιδήρου, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται συμβατικές μορφές σιδήρου. Τα πιο κοινά από του στόματος συμπληρώματα σιδήρου είναι τα άλατα σιδήρου με θειικό, φουμαρικό ή γλυκονικό οξύ. Οι μορφές σιδήρου που είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα είναι οι εξής:

  • Γλυκονικός σίδηρος (χημικός τύπος C12H22FeO14): Αυτή η μορφή σιδήρου είναι πιο ήπια στο έντερο και συνήθως προκαλεί λιγότερες παρενέργειες, όπως δυσκοιλιότητα ή ναυτία. Το ανώτατο όριο καθημερινής λήψης του γλυκονικού σιδήρου ως συμπλήρωμα είναι 0,8 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Ο σίδηρος αυτός παρουσιάζει υψηλή ποσοστιαία απορρόφηση και σταδιακά οδηγεί σε ικανοποιητική αύξηση της αιμοσφαιρίνης.
  • Πυροφωσφορικός σίδηρος (χημικός τύπος Fe4(P2O7)3): Είναι μια άλλη εναλλακτική μορφή σιδήρου που απορροφάται καλά και έχει λιγότερες παρενέργειες στο γαστρεντερικό σύστημα. Παράγεται από την αντίδραση: 3 Na4P2O7(aq) + 4 FeCl3(aq) → Fe4(P2O7)3(s) + 12 NaCl(aq)
  • Λιποσωμιακός σίδηρος: Αυτή η μορφή σιδήρου είναι γνωστή για την καλή απορρόφηση και την ελάχιστη δυσφορία στο έντερο. Συγκεκριμένα, ο λυποσωμιακός σίδηρος διέρχεται αμετάβλητος από το στομάχι και απορροφάται στο έντερο με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν πεπτικές διαταραχές (δυσκοιλιότητα, φουσκώματα, διάρροια κλπ.). Τα λιποσώματα είναι μικροσκοπικές σφαιρικές δομές που αποτελούνται από μια διπλή στιβάδα λιπιδίων τυλιγμένη γύρω από έναν υδατικό πυρήνα θρεπτικών συστατικών. Τα λιποσώματα είναι σε θέση να αυξήσουν την απορρόφηση με τη σύντηξη με τις κυτταρικές μεμβράνες για την παροχή του σιδήρου. Τα λιποσώματα σε σκόνη λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως τα υγρά λιποσώματα. τα λιπίδια τυλίγονται γύρω από το θρεπτικό συστατικό (εν προκειμένω τον σίδηρο) αλλά χωρίς το νερό. Όταν τα λιποσώματα περνούν στο λεπτό έντερο, επανυδατώνονται. Φανταστείτε τα υγρά λιποσώματα ως σταφύλια και τα λιποσώματα σε σκόνη ως σταφίδες. Τα λιποσώματα σε σκόνη γεμίζουν ακριβώς όπως η σταφίδα όταν μουλιάζεται σε νερό.

Ποιο είναι το καλύτερο συμπλήρωμα σιδήρου;

Το καλύτερο συμπλήρωμα σιδήρου εξαρτάται από τις ανάγκες και την ανοχή του κάθε ατόμου. Υπάρχουν διάφορες μορφές σιδήρου, όπως τα χάπια σιδήρου (π.χ. θειικός σίδηρος, γλυκονικός σίδηρος) και οι αμπούλες σιδήρου για ενδοφλέβια χορήγηση. Οι αμπούλες σιδήρου συνήθως προτιμώνται σε περιπτώσεις σοβαρής σιδηροπενικής αναιμίας ή όταν ο ασθενής δεν ανέχεται την λήψη σιδήρου από το στόμα. Ωστόσο, για την πλειοψηφία των ασθενών, τα χάπια σιδήρου είναι η πιο συχνή και αποτελεσματική λύση.

Μια εξαιρετική επιλογή συμπληρώματος σιδήρου που δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα και ιδιαίτερες παρενέργειες είναι το σκεύασμα Ferrum Iasis που αποτελεί συνδυασμό πυροφωσφορικού και λιποσωμιακού σιδήρου με βιταμίνη Β12, βιταμίνη C & φολικό οξύ. Κυκλοφορεί σε μορφή διασπειρόμενων στο στόμα κοκκίων με ευχάριστη γεύση πορτοκάλι, σε συσκευασία 28 φακελιδίων.

Συμπληρώματα σιδήρου και διάρροια

Η διάρροια είναι μια από τις πιο συχνές παρενέργειες της λήψης σιδήρου. Αυτό συμβαίνει επειδή ο σίδηρος μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο γαστρεντερικό σύστημα, οδηγώντας σε αυξημένη κινητικότητα του εντέρου. Για να αποφευχθεί αυτό, συνιστάται να λαμβάνετε το σίδηρο με τροφή ή να επιλέξετε μια πιο ήπια μορφή σιδήρου, που είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει δυσφορία.

Μπορώ να πάρω σίδηρο το βράδυ;

Η λήψη σιδήρου το βράδυ είναι αποδεκτή, εφόσον δεν προκαλεί δυσφορία ή παρενέργειες όπως ναυτία ή κοιλιακό άλγος. Ωστόσο, συνιστάται η λήψη σιδήρου το πρωί ή το μεσημέρι, καθώς η απορρόφησή του μπορεί να βελτιωθεί όταν ο οργανισμός είναι σε αφύπνιση. Εάν επιλέξετε να πάρετε σίδηρο το βράδυ, φροντίστε να το κάνετε με κάποιο γεύμα για να μειώσετε τον ερεθισμό στο έντερο.

Πόση ώρα μετά το σίδηρο μπορώ να φάω γαλακτοκομικά;

Η συγκεκριμένη οδηγία είναι σημαντική, καθώς τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση του σιδήρου. Συνιστάται να περιμένετε τουλάχιστον 2 ώρες μετά τη λήψη σιδήρου πριν καταναλώσετε γαλακτοκομικά. Αυτό συμβάλλει στη βέλτιστη απορρόφηση του σιδήρου και αποτρέπει την παρεμπόδιση της απορρόφησης από το ασβέστιο που περιέχεται στα γαλακτοκομικά.

Συμπληρώματα σιδήρου σε αμπούλες: Πότε χρησιμοποιούνται;

Οι αμπούλες σιδήρου χρησιμοποιούνται συνήθως σε περιπτώσεις σοβαρής αναιμίας ή όταν ο ασθενής δεν μπορεί να απορροφήσει σίδηρο μέσω του στόματος λόγω γαστρεντερικών προβλημάτων. Η ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου είναι γρήγορη και αποτελεσματική, αλλά πρέπει να γίνεται υπό ιατρική επίβλεψη λόγω των πιθανών παρενεργειών, όπως αλλεργικές αντιδράσεις.

Συμπληρώματα σιδήρου: Ποιες άλλες παρενέργειες είναι συχνές;

Εκτός από τις γαστρεντερικές παρενέργειες (διάρροια, δυσκοιλιότητα, ναυτία), η λήψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα, όπως σκούρο χρώμα των κοπράνων, πονοκέφαλο ή ζάλη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εκδηλωθούν αλλεργικές αντιδράσεις.

Συμπέρασμα

Η λήψη σιδήρου είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της αναιμίας, αλλά μπορεί να συνοδεύεται από παρενέργειες, ιδιαίτερα στο έντερο. Η επιλογή του κατάλληλου συμπληρώματος, όπως ο πυροφωσφορικός ή ο λιποσωμιακός σίδηρος, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των παρενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της δυσκοιλιότητας. Επιπλέον, η σωστή χρονική στιγμή λήψης και η αποφυγή ορισμένων τροφών (όπως τα γαλακτοκομικά) μπορούν να βελτιώσουν την απορρόφηση και να μειώσουν τη δυσφορία.

Χάπια και σκευάσματα σιδήρου μάρκες

Χάπια και σκευάσματα σιδήρου μάρκεςΕνεργά συστατικά
 ACIFERΓλυκονικός σίδηρος
 ALVOFERIron hydroxide sucrose complex
 ANEMIFERFerric hydroxide sucrose complex
 COSMOFERIron III hydroxide dextran complex
 DEXTRIFERFerric hydroxide polymaltose complex
 DEXTRIFER FOLFerric hydroxide polymaltose complex – Φυλλικό οξύ
 FAREMIOΣακχαρούχος σίδηρος
 FEOFOLΘειϊκός σίδηρος – Φυλλικό οξύ
 FER DE FARΓλυκονικός σίδηρος
 FERAGLUCΓλυκονικός σίδηρος
 FERALICEFerric hydroxide polymaltose complex
 FERDIVΓλυκονικός σίδηρος
 FERGONΓλυκονικός σίδηρος
 FERINJECTΔεξτριφερρόνη
 FEROFerric hydroxide polymaltose complex
 FERO-FOLIC-500Θειϊκός σίδηρος – Φυλλικό οξύ
 FEROLIBΓλυκονικός σίδηρος
 FERONΓλυκονικός σίδηρος
 FEROPLUSΓλυκονικός σίδηρος
 FEROSACΓλυκονικός σίδηρος
 FERRELUCΓλυκονικός σίδηρος
 FERRETTIΓλυκονικός σίδηρος
 FERRIC POLYMALTOSEΔεξτριφερρόνη
 FERRINEMIAIron hydroxide sucrose complex
 FERRNATΓλυκονικός σίδηρος
 FERRO SANOL DUODENALFerrous II, glycine, sulfate complex
 FERRO-DATAFerrous Gluconate
 FERRO-PLUSΓλυκονικός σίδηρος
 FERROBESTFerric hydroxide polymaltose complex
 FERROBIVALΓλυκονικός σίδηρος
 FERRODUEΓλυκονικός σίδηρος
 FERROPROLFerric hydroxide sucrose complex
 FERROUS GLUCONATEΓλυκονικός σίδηρος
 FERROVINIron sucrose complex
 FERRUM HAUSMANNFerric hydroxide polymaltose complex
 FERRUM HAUSMANN FOLFerric hydroxide polymaltose complex – Folic acid
 FERRUM IASISΠυροφωσφορικός λιποσωμιακός σίδηρος με βιταμίνη Β12, βιταμίνη C & φυλλικό οξύ
 FERRUTENΓλυκονικός σίδηρος
 FYSIOFERΣιδηρούχος πρωτεϊνοσουκκινυλάτη
 FYSIOFOLΣιδηρούχος πρωτεϊνοσουκκινυλάτη – Calcium folinate pentahydrate
 GLUCOFERΓλυκονικός σίδηρος
 GROFERΓλυκονικός σίδηρος
 GYNO-TARDYFERONFerrous sulfate sesquihydrate – Φυλλικό οξύ
 HEMAFERFerric hydroxide polymaltose complex
 HEMAFER FOLFerric hydroxide polymaltose complex – Φυλλικό οξύ
 INTRAFERIron hydroxide sucrose complex
 IRON III HYDROXIDE DEXTRANIron III hydroxide dextran complex
 IRONATEΣιδηρούχο σύμπλεγμα υδροξειδίων δεξτράνης
 IRONCROSEΣακχαρούχος σίδηρος
 IROPOWDΓλυκονικός σίδηρος
 LEGOFERΣιδηρούχος πρωτεϊνοσουκκινυλάτη
 LEGOFOLINΣιδηρούχος πρωτεϊνοσουκκινυλάτη – Calcium folinate pentahydrate
 MICROFERΘειϊκός σίδηρος
 MONOFERIron(III) isomaltoside
 NEPHROFEROLIron (ΙΙΙ) (Iron sucrose)
 NOVIFERΓλυκονικός σίδηρος
 OMALINIron protein acetyl aspartilate
 OMALIN PLUSCalcium folinate pentahydrate – Iron protein acetyl aspartilate
 PLUS-FERFerric hydroxide polymaltose complex
 POLY-IRONΓλυκονικός σίδηρος
 PRIFERΓλυκονικός σίδηρος
 RAFESACΓλυκονικός σίδηρος
 REOXYLIron hydroxide sucrose
 RESOFERONFerrous sulfate dihydrate
 RIENSOΦερουμοξυτόλη
 SIDIROΓλυκονικός σίδηρος
 SUCRO-FERIron hydroxide sucrose complex
 SUCROVENIron hydroxide sucrose complex
 TARDYFERONFerrous sulfate sesquihydrate
 VELTIFERFerric hydroxide polymaltose complex
 VENIRONIron hydroxide sucrose complex
 VENOFERΣακχαρούχος σίδηρος
 VIOFERFerrous gluconate
 ZAOFERΓλυκονικός σίδηρος

 

Τελευταία ενημέρωση: 25 Μαρτίου 2025, 09:56

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού