Τι είναι η ναυτία και ο έμετος;
Ναυτία είναι η τάση για εμετό. Έμετος είναι η βίαιη αποβολή γαστρικού περιεχομένου (δηλαδή οτιδήποτε περιέχεται στο στομάχι, όπως φαγητό και γαστρικά υγρά) από το στόμα. Αυτά τα δύο συμπτώματα δυνατόν να συνυπάρχουν, αλλά μερικές φορές η ναυτία δεν οδηγεί σε έμετο και άλλες φορές η ναυτία δεν προηγείται του εμέτου.
Πού οφείλονται η χρόνια ναυτία και ο έμετος;
Οι κυριότερες αιτίες στις οποίες οφείλονται η χρόνια ναυτία και ο έμετος περιλαμβάνουν:
- Φάρμακα
- Συνταγογραφούμενα σκευάσματα όπως αντικαταθλιπτικά, αντιβιοτικά, βιταμίνες, αντισυλληπτικά, αναλγητικά, ή χημειοθεραπευτικά φάρμακα για τον καρκίνο
- Αλκοόλ
- Εξαρτησιογόνες ουσίες όπως μαριχουάνα και οπιοειδή
- Γαστρεντερικές παθήσεις
- Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος
- Λειτουργική δυσπεψία
- Γαστροπάρεση: Η γαστροπάρεση είναι συνήθης επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη (διαβητική γαστροπάρεση).
- Πεπτικό έλκος (έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου)
- Νόσος του Crohn (στομάχου ή λεπτού εντέρου)
- Παθολογικές καταστάσεις
- Ουραιμία
- Υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός
- Υπερασβεστιαιμία
- Νόσος του Addison
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Καρκίνος σε:
- Πάγκρεας
- Πνεύμονα
- Ενδοκρινείς αδένες
- Γαστρεντερικό σύστημα
- Νευρολογικές παθήσεις
- Αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση
- Ημικρανία
- Διαταραχές λαβυρίνθου
- Ψυχιατρικά / λειτουργικά / ιδιοπαθή αίτια
- Κατάθλιψη ή ψύχωση
- Αγχώδης διαταραχή ή στρες
- Λειτουργική ναυτία
- Κυκλικό εμετικό σύνδρομο
Πού οφείλονται η οξεία ναυτία και ο έμετος;
Οι κυριότερες αιτίες στις οποίες οφείλονται η οξεία ναυτία και ο έμετος περιλαμβάνουν:
- Τροφική δηλητηρίαση, όταν δηλαδή καταναλώσουμε τρόφιμα αλλοιωμένα ή μετά την ημερομηνία λήξης τους. Πρόκειται ουσιαστικά για μόλυνση του στομάχου από διάφορα μικρόβια και τοξίνες (προϊόντα μικροβίων). Στην περίπτωση αυτή δυνατόν να συνυπάρχει διάρροια.
- Μη γαστρεντερικές λοιμώξεις όπως η ουρολοίμωξη
- Ζάλη και αστάθεια κίνησης, όταν πχ είστε σε μια βάρκα, σε ένα αυτοκίνητο, ή σε κάτι άλλο που κινείται.
- Εγκυμοσύνη (κυρίως πρωινή ναυτία ή έμετος)
- Χειρουργικές παθήσεις
- Οξεία παγκρεατίτιδα
- Οξεία χολαγγειίτιδα
- Οξεία χολοκυστίτιδα
- Οξεία σκωληκοειδίτιδα
- Απόφραξη λεπτού εντέρου
- Διαβητική κετοξέωση
- Οξεία επινεφριδιακή κρίση
- Οξεία ηπατίτιδα
- Εισπνοή αλλεργιογόνων / ερεθιστικών ουσιών
- Μηνιγγίτιδα
- Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο / οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
- Απόφραξη μεσεντερίου
- Σύνδρομο Reye’s
- Σήψη
- Εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα
Πότε θα πρέπει να ζητήσω βοήθεια από γαστρεντερολόγο;
Επικοινωνήστε με τον γαστρεντερολόγο σας αν η ναυτία και ο έμετος διαρκούν περισσότερο από μια ημέρα ή αν έχετε έντονα συμπτώματα. Θα πρέπει να καλέσετε τον γαστρεντερολόγο σας ΑΜΕΣΑ εάν:
- Έχετε πόνο στο στήθος ή την κοιλιά
- Κάνετε έμετο με αίμα, πήγματα ή καφεοειδείς προσμίξεις
- Κάνετε μαύρα κόπρανα σαν πίσσα (μέλαινα)
- Κάνετε υψηλό πυρετό (>38°C)
- Νιώθετε έντονη κεφαλαλγία ή δυσκαμψία του αυχένα
- Νιώθετε πολύ κουρασμένος ή δεν μπορείτε να σηκωθείτε από το κρεβάτι
- Εμφανίζετε σημάδια αφυδάτωσης (αυτό σημαίνει ότι το σώμα σας έχει χάσει πάρα πολύ νερό)
Σημεία αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα έντονης κόπωσης
- Αίσθημα έντονης δίψας και ξηροστομία (ξηρή γλώσσα)
- Μυϊκές κράμπες
- Ζάλη
- Σύγχυση
- Ούρα χρώματος σκούρο κίτρινο, ή μη αποβολή ούρων για περισσότερες από 5 ώρες
Τι μπορώ να κάνω για να αισθανθώ καλύτερα;
Για να νιώσετε καλύτερα από τα συμπτώματα του εμετού και της ναυτίας μπορείτε να:
- Φροντίστε να ενυδατώσετε τον οργανισμό σας πίνοντας νερό ή διάλυμα ηλεκτρολυτών, όσο αντέχει το στομάχι σας.
- Προσπαθήσετε να φάτε, αλλά ξεκινήστε πρώτα με υδαρή τρόφιμα όπως σούπα ή ζελέ. Αν ανέχεστε καλά την υδρική δίαιτα, μπορείτε στη συνέχεια να δοκιμάσετε μαλακές τροφές όπως γιαούρτι. Τα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, όπως ψωμί ή κράκερ με χαμηλά λιπαρά, δυνατόν να ηρεμήσουν το ανακάτεμα στο στομάχι σας. Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι το τζίντζερ ή η μέντα βοηθούν στην ναυτία. Θα πρέπει να αποφύγετε τα τρόφιμα που περιέχουν πολλά λιπαρά, διότι επιδεινώνουν την ναυτία. Δείτε βήμα-βήμα τι να φάτε και τι να πιείτε μετά τον εμετό στο σχετικό άρθρο του peptiko.gr. Σε κάθε περίπτωση, επικοινωνήστε με τον γαστρεντερολόγο σας όταν τα συμπτώματα επανεμφανίζονται έπειτα από κάθε προσπάθεια σίτισης.
- Αποφεύγετε τις έντονες οσμές, όπως αρώματα.
- Λαμβάνετε τα φάρμακα μαζί με τα γεύματα, εκτός από ορισμένα φάρμακα που γράφουν ότι πρέπει να λαμβάνονται οπωσδήποτε με άδειο στομάχι.
Πώς αντιμετωπίζονται η ναυτία και ο έμετος;
Εάν ο έμετος διαρκεί πάνω από μία ημέρα, θα πρέπει να σας εξετάσει ένας γαστρεντερολόγος για να βρει την αιτία των συμπτωμάτων σας. Σε γενικές γραμμές, ο γαστρεντερολόγος θα σας χορηγήσει:
- Υγρά ενδοφλεβίως για να ανατάξει την αφυδάτωση
- Αντιεμετικά φάρμακα
Ο γαστρεντερολόγος θα σας συστήσει ειδικές εξετάσεις για να διερευνήσει τα αίτια της ναυτίας ή του εμέτου, σύμφωνα με τον διαγνωστικό αλγόριθμο που φαίνεται στο παρακάτω Σχήμα.
