Τι είναι η κρεατινίνη;
Η κρεατινίνη είναι αζωτούχος ένωση που παράγεται κατά την διάσπαση της φωσφορικής κρεατίνης των σκελετικών μυών και αποβάλλεται από τον οργανισμό μας από τα νεφρά. Όταν η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική, τότε τα επίπεδα της κρεατινίνης στο αίμα είναι χαμηλά ή εντός φυσιολογικών ορίων. Σε περίπτωση νεφρικής βλάβης (πχ νεφρική ανεπάρκεια), η κρεατινίνη στο αίμα αυξάνει. Συνεπώς με την κρεατινίνη αίματος γίνεται εμμέσως η εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της κρεατινίνης αίματος;
Οι φυσιολογικές τιμές κρεατινίνης αίματος συνήθως είναι 0,6-1,3 mg/dL. Το κάθε εργαστήριο δίνει τις δικές του τιμές αναφοράς που είναι πιθανόν να διαφέρουν λίγο. Οι τιμές της κρεατινίνης αίματος είναι δυνατόν να επηρεάζονται από το φύλο (λίγο χαμηλότερη φυσιολογική τιμή στις γυναίκες), την μυϊκή μάζα, την διατροφή, την πρόσληψη υγρών (πχ σε περίπτωση αφυδάτωσης η κρεατινίνη αίματος αυξάνει) και από την θερμοκρασία του σώματος.
Σε ποιες περιπτώσεις μετράται η κρεατινίνη αίματος;
Ο θεράπων ιατρός μπορεί να σας συστήσει να μετρήσετε την κρεατινίνη αίματος στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Ετήσιο τσεκ-απ σε υγιείς και προγραμματισμένο τσεκ-απ σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα που επηρεάζουν τα νεφρά (πχ σακχαρώδης διαβήτης, κίρρωση ήπατος, κλπ.)
- Σε οξέα περιστατικά με απώλεια υγρών (πχ αφυδάτωση, έγκαυμα, διάρροια, έμετοι, οξεία παγκρεατίτιδα κ.ά.) ή με μειωμένη αποβολή ούρων (πχ ανουρία, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, ηπατονεφρικό σύνδρομο κλπ.)
- Σε ασθενείς που λαμβάνουν ή που πρόκειται να λάβουν νεφροτοξικά φάρμακα (πχ αντιβιοτικά όπως αμινογλυκοσίδες [Briklin], χημειοθεραπεία, αντιφλεγμονώδη, σκιαγραφικό πριν από αξονική τομογραφία, ανοσοκατασταλτικά κλπ.)
Ποια είναι η προετοιμασία για την μέτρηση της κρεατινίνης;
Δεν απαιτείται ειδική προετοιμασία για την μέτρηση της κρεατινίνης. Αρκεί η λήψη μικρής ποσότητας αίματος και η μέτρηση σε βιοχημικό εργαστήριο.
Ποια τρόφιμα αυξάνουν τα επίπεδα της κρεατινίνης στο αίμα;
Η υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνούχων τροφών (κρέας, αυγά, ψάρια, γαλακτοκομικά), καθώς και τα συμπληρώματα διατροφής με πρωτεΐνη ή κρεατίνη προκαλοούν αύξηση της κρεατινίνης στο αίμα.
Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω την κρεατινίνη στο αίμα;
Εάν έχετε αυξημένη κρεατινίνη στο αίμα, προτιμήστε να:
- καταναλώνετε περισσότερα φρούτα και λαχανικά
- πιείτε περισσότερο νερό
- μειώσετε το αλάτι στο φαγητό σας
- αποφύγετε συντηρημένα τρόφιμα (αλλαντικά, λουκάνικα, παστά)
- μαγειρέψετε στο σπίτι αντί να τρώτε από έξω
Εάν λαμβάνετε συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν πρωτεΐνη ή κρεατίνη, θα πρέπει να τα διακόψετε.
Σε ειδικές σοβαρές χρόνιες παθήσεις (πχ κίρρωση ήπατος, νεφρική ανεπάρκεια, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, κλπ.) συμβουλευθείτε έναν ειδικό που θα σας καθοδηγήσει τι θα πρέπει να τρώτε και πόσο νερό θα πρέπει να πίνετε καθημερινά.