Συνήθως ο γαστρεντερολόγος που θα επισκεφθείτε θα σας ρωτήσει για τα κόπρανά σας. Οι πληροφορίες που θα του δώσετε είναι καθοριστικές για τη διαφορική διάγνωση συγκεκριμένων παθήσεων του πεπτικού σας συστήματος.
Σχήμα και μορφή κοπράνων
Τα κόπρανα ταξινομούνται σύμφωνα με την ταξινόμηση του Μπρίστολ (Bristol stool chart) σε 7 κατηγορίες. Η ταξινόμηση αυτή δημοσιεύθηκε το 1997 στο Scandinavian Journal of Gastroenterology από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών για νόσους του παχέος εντέρου, αλλά και για τη σωστή λήψη του ιστορικού του ασθενούς.
Οι 7 τύποι φαίνονται στην εικόνα που ακολουθεί. Οι τύποι 1-2 υποδηλώνουν δυσκοιλιότητα, οι τύποι 3-4 υποδηλώνουν φυσιολογικές κενώσεις, και οι τύποι 5-7 υποδηλώνουν διάρροια.
Σύσταση κοπράνων
Φυσιολογικά τα κόπρανα δεν περιέχουν παθολογικές προσμίξεις. Ελέγξτε αν υπάρχει παρουσία αίματος στα κόπρανα ανάλογα με το χρώμα τους (δείτε παρακάτω) ή βλέννης. Η βλέννη δεν είναι ειδική για κάποια πάθηση και θα πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση ανάλογα με το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Σε κάθε περίπτωση, η διάγνωση δεν πρέπει να γίνεται εξ αποστάσεως και θα πρέπει να κλείνετε ραντεβού με τον γαστρεντερολόγο σας.
Χρώμα κοπράνων
Το φυσιολογικό χρώμα των κοπράνων είναι καφέ. Η παρουσία της χολερυθρίνης στη χολή ευθύνεται για το χρώμα των κοπράνων. Ανάλογα με τη συγκέντρωση της χολερυθρίνης στα κόπρανα, το χρώμα των κοπράνων ποικίλει από ανοιχτό κίτρινο σε σχεδόν μαύρο. Διαταραχές στη χολερυθρίνη δυνατόν να χρωματίσουν τα κόπρανα πράσινα, γκρι, ή λευκά σαν στόκος.
Η αιμορραγία από το πεπτικό δυνατόν να χρωματίσει τα κόπρανα κόκκινα, βυσσινί, ή μαύρα σαν πίσσα με ένονη (άσχημη) μυρωδιά. Διάφορα φάρμακα (πχ σίδηρος, βισμούθιο) και τροφές (παντζάρια) επίσης επηρεάζουν το χρώμα των κοπράνων.
Τα χρωματιστά κόπρανα συνήθως δεν έχουν τόση κλινική σημασία. Οι γαστρεντερολόγοι αναζητούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα αιμορραγίας από το στομάχι ή το έντερο και συνεπώς ρωτάμε αν ο ασθενής είδε μαύρα σαν πίσσα, κόκκινα ή βυσσινόχρωμα κόπρανα.
Χρώμα κοπράνων | Τι σημαίνει | Διατροφικά αίτια – Φάρμακα |
Πράσινο | Συνήθως συνοδεύουν τη διάρροια. Το πράσινο χρώμα οφείλεται στο ότι τα κόπρανα αποβάλλονται πολύ γρήγορα λόγω διάρροιας με συνέπεια να μην προλαβαίνει να διασπασθεί η χολερυθρίνη | Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, πράσινες χρωστικές τροφίμων ή ποτών ή παγωτών (γρανίτες), ή συμπληρώματα σιδήρου |
Λευκά σαν στόκος | Απουσία χολής στα κόπρανα (αποφρακτικός ίκτερος) | Βισμούθιο ή αντιδιαρροϊκά φάρμακα |
Κίτρινα, λιπαρά, με άσχημη μυρωδιά ή κόπρανα που επιπλέουν | Παρουσία λίπους στα κόπρανα από σύνδρομο δυσαπορρόφησης ή κοιλιοκάκη | Δυσανεξία στη γλουτένη |
Μαύρα | Αιμορραγία στο ανώτερο πεπτικό (οισοφάγος, στομάχι, λεπτό έντερο) | Συμπληρώματα σιδήρου, βισμούθιο, μαύρη γλυκόριζα |
Κόκκινα ή βυσσινί | Αιμορραγία στο κατώτερο πεπτικό (λεπτό έντερο, παχύ έντερο, ορθό, πρωκτός) | Κόκκινες χρωστικές τροφίμων, παντζάρια, κράνμπερι, ντομάτα ή ντοματοχυμός, κόκκινος ζελές, κόκκινα κοκτέιλ |
Οσμή κοπράνων
Τα κόπρανα φυσιολογικά μυρίζουν άσχημα. Η δυσάρεστη οσμή επηρεάζεται από τη διατροφή και τα βακτήρια (τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα) που έχουμε στο έντερό μας.
- Η διάρροια, ο μετεωρισμός, ο τυμπανισμός πιθανόν να συνοδεύονται από κόπρανα που μυρίζουν άσχημα
- Τα σύνδρομα δυσαπορρόφησης (κοιλιοκάκη, φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, δυσανεξία λακτόζης, δυσανεξία υδατανθράκων, και τροφικές αλλεργίες) συνοδεύονται από δύσοσμα κόπρανα
- Η γαστρεντερίτιδα από διάφορους ιούς, βακτήρια και παράσιτα (όπως πχ από E. coli και Salmonella) προκαλούν άσχημη μυρωδιά στα κόπρανα
- Πολυβιταμινούχα σκευάσματα, αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα ενδεχομένως επίσης να προκαλούν δυσάρεστη οσμή στα κόπρανα
- Άλλα σπάνια αίτια άσχημης οσμής κοπράνων είναι η χρόνια παγκρεατίτιδα, η κυστική ίνωση και το σύνδρομο βραχέος εντέρου
Όπως αντιλαμβάνεσθε, θα πρέπει να απευθύνεστε σε ειδικό γαστρεντερολόγο μέσω ραντεβού για να σας εξετάσει και κλινικά προκειμένου να διαπιστωθεί η αιτία της άσχημης οσμής των κοπράνων σας.