Γράφει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος Ευάγγελος Παπανικολάου, Δ. Γούναρη 8 & Π. Μελά, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310268929, 6932552311
Ελιές ή σπίλοι: Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις δερματικές βλάβες
Οι σπίλοι, γνωστοί και ως ελιές, είναι από τις πιο συχνές δερματικές βλάβες. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν σπίλους, με τους περισσότερους ενήλικες να έχουν από 10 έως 40 ελιές στο δέρμα τους. Οι ελιές ή σπίλοι μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και συνήθως δεν αποτελούν απειλή για την υγεία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν πρόκειται για επικίνδυνους σπίλους ή κακοήθεις σπίλους, μπορεί να χρειαστεί βοήθεια από δερματολόγο.
Τι είναι οι σπίλοι ή ελιές;
Οι σπίλοι ή ελιές είναι μικρές βλάβες του δέρματος που προκύπτουν από την υπερσυγκέντρωση μελανοκυττάρων, των κυττάρων που παράγουν τη μελανίνη, την χρωστική ουσία που δίνει χρώμα στο δέρμα. Οι περισσότεροι σπίλοι ή ελιές είναι καλοήθεις και εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία. Οι ελιές μπορούν να έχουν διάφορα χρώματα, σχήματα και μεγέθη, αλλά συνήθως είναι στρογγυλές ή οβάλ, με ομαλά όρια και ομοιόμορφο χρώμα.
Είδη σπίλων
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σπίλων, οι οποίοι διαφέρουν ως προς την εμφάνιση και την προέλευσή τους:
- Συγγενείς μελανοκυτταρικοί σπίλοι: Εμφανίζονται από τη γέννηση ή κατά τον πρώτο χρόνο ζωής. Χωρίζονται σε μικρούς (<1,5 cm), μεσαίους (1,5-20 cm) και μεγάλους (>20 cm). Οι μεγάλοι σπίλοι μπορεί να σχετίζονται με συστηματικές παθήσεις.
- Επίκτητοι μελανοκυτταρικοί σπίλοι: Είναι οι πιο συνηθισμένοι σπίλοι που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ζωής. Σχετίζονται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η έκθεση στον ήλιο.
- Λευκός σπίλος: Είναι μια σπάνια μορφή σπίλου που δεν περιέχει χρωστική ουσία και εμφανίζεται ως λευκή κηλίδα στο δέρμα
- Σπίλοι της Spitz: Είναι καλοήθεις σπίλοι που εμφανίζονται συνήθως στα παιδιά και μεγαλώνουν γρήγορα
- Σπίλοι του Becker: Εμφανίζονται κυρίως σε άνδρες και χαρακτηρίζονται από ακανόνιστο σχήμα και πυκνές τρίχες
- Σπίλος Sutton: Πρόκειται για ελιά με λευκή περιφέρεια (λευκό δακτύλιο) λόγω φλεγμονής ή ανοσολογικής αντίδρασης (είναι καλοήθης)
- Κυανός σπίλος: Πρόκειται για ελιά με μπλε-γκρι χρώμα που συνήθως εντοπίζεται στους γλουτούς, στην λεκάνη, στην ραχιαία επιφάνεια χεριών και ποδιών και είναι συγγενής ή επίκτητη. Στην δεύτερη περίπτωση ο δερματολόγος θα πρέπει να αποκλείσει την πιθανότητα να πρόκειται για μελάνωμα.
Ελιές ή σπίλοι: Πότε να ανησυχούμε;
Οι περισσότεροι σπίλοι είναι ακίνδυνοι, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υποδηλώνουν κακοήθεια. Σύμφωνα με τον μνημονικό κανόνα ABCDE (asymmetry, border, color, diameter, evolving) της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας, οι σπίλοι πρέπει να εξετάζονται από δερματολόγο αν παρουσιάζουν τις εξής μεταβολές ή ξαφνική εμφάνιση:
- Ασυμμετρία: Αν τα δύο μισά του σπίλου δεν είναι συμμετρικά
- Ακανόνιστα όρια: Αν τα όρια του σπίλου είναι ασαφή ή ανώμαλα
- Πολυχρωμία: Αν ο σπίλος έχει πολλά χρώματα
- Μεγάλη διάμετρο: Αν η διάμετρος του σπίλου ξεπερνά τα 6 mm
- Εξέλιξη: Αν ο σπίλος αλλάζει χρώμα, μέγεθος ή σχήμα με την πάροδο του χρόνου
Επιπλέον, αν ένας σπίλος αιμορραγεί, προκαλεί πόνο ή κνησμό, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε δερματολόγο.
Σπίλοι ή ελιές: Διάγνωση και πώς φεύγουν
Η διάγνωση των σπίλων γίνεται μέσω δερματοσκόπησης, χαρτογράφησης ή βιοψίας. Οι περισσότεροι σπίλοι δεν χρειάζονται θεραπεία, αλλά αν προκαλούν αισθητικό πρόβλημα ή ενόχληση, μπορούν να αφαιρεθούν κατόπιν συμβουλής δερματολόγου.
Ελιές ή σπίλοι: Πρόληψη και παρακολούθηση
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, συνιστάται:
- Να αποφεύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες
- Να χρησιμοποιείτε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας
- Να αποφεύγετε τις συσκευές σολάριουμ
- Να ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας και να επισκέπτεστε τον δερματολόγο σας αν παρατηρήσετε αλλαγές
Συμπέρασμα
Οι σπίλοι ή ελιές είναι συνήθεις και συνήθως ακίνδυνες δερματικές βλάβες. Ωστόσο, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τις αλλαγές τους και να επισκεπτόμαστε τον δερματολόγο αν υπάρχουν ενδείξεις κακοήθειας. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστικές για την αποφυγή σοβαρών δερματικών παθήσεων. Αν αναρωτιέστε πώς φεύγουν οι σπίλοι, η απάντηση εξαρτάται από τον τύπο και το μέγεθός τους, αλλά πάντα πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη ειδικού δερματολόγου.