Τι είναι η χοληστερίνη;
Δείτε το άρθρο του peptiko.gr για τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια εδώ.
Μπορώ να μειώσω την χοληστερίνη μου αλλάζοντας τη διατροφή μου;
Ναι, μπορείτε να μειώσετε τη χοληστερίνη σας αν αποφύγετε: κόκκινο κρέας, βούτυρο, τηγανητά, τυρί και τρόφιμα που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά.
Εκτός όμως από την αποφυγή τροφών που αυξάνουν την χοληστερίνη, θα πρέπει να ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει:
- Πολλά φρούτα, λαχανικά (κυρίως πράσινα φυλλώδη) και δημητριακά ολικής αλέσεως
- Βλήτα, Κριθάρι, Βρώμη. Τα βλίτα, το κριθάρι και η βρώμη βοηθούν στη μείωση της LDL (κακής) χοληστερίνης λόγω της περιεκτικότητάς τους σε τοκοτριενόλες, ένα είδος βιταμίνης Ε, και σε φυτικές ίνες. Οι τοκοτριενόλες συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης εμποδίζοντας την αναγωγάση HMG-CoA, που είναι το κύριο ρυθμιστικό ένζυμο στη βιοσύνθεση της χοληστερίνης. Τα τυπικά συμπληρώματα βιταμίνης Ε περιέχουν μόνο την α-τοκοφερόλη και όχι τις τοκοτριενόλες, γι’ αυτό είναι σημαντική η λήψη τους με τη διατροφή όπως τα βλήτα, το κριθάρι και η βρώμη.
- Όσπρια, όπως φασόλια, φάβα, φακές, ρεβίθια
- Ξηρούς καρπούς, όπως καρύδια, αμύγδαλα και φιστίκια
- Άλιπο ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα
- Ψάρια
- Ταχίνι. Το ταχίνι περιέχει μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία είναι απαραίτητα στον οργανισμό διότι δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του, ενώ είναι πτωχό σε κορεσμένα (κακά) λιπαρά που επιβαρύνουν την καρδιά και τα αγγεία. Το ταχίνι δεν περιέχει χοληστερίνη. Προσοχή όμως στην ποσότητα που καταναλώνετε! Το ταχίνι έχει πολλές θερμίδες, περίπου 600 θερμίδες ανά 100 γρ.
Η υγιεινή διατροφή επίσης περιλαμβάνει περιορισμό ζάχαρης, γλυκών, και επεξεργασμένων δημητριακών. Τα επεξεργασμένα δημητριακά βρίσκονται στο άσπρο ψωμί, άσπρο ρύζι, στα περισσότερα ζυμαρικά και στα συσκευασμένα σνακ.
Τα αβγά απαγορεύονται αν θέλω να μειώσω την χοληστερίνη μου;
Όχι, τα αβγά δεν απαγορεύονται αλλά πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Κυκλοφορούν διάφορες φήμες είτε για τα οφέλη είτε για τους κινδύνους των αβγών. Η αλήθεια είναι ότι τα αβγά αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών και δεν αυξάνουν τόσο πολύ την χοληστερίνη. Προτιμήστε να καταναλώσετε βραστά ασπράδια αβγών, παρά τους κρόκους.
Υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που μειώνουν την χοληστερίνη;
Ίσως. Υπάρχουν μερικά τρόφιμα που πιθανόν μειώνουν την χοληστερίνη, αν και δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις. Τέτοιες τροφές είναι:
- Τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που περιλαμβάνουν τα λιπαρά ψάρια και το ελαιόλαδο. Αυτές οι τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερίνη και μειώνουν την κακή χοληστερίνη, βοηθώντας στην αποφυγή καρδιακών και αγγειακών παθήσεων. Μπορείτε να καταναλώσετε 1 έως 2 μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα (όπως σολομό, ρέγκα, ή τόνο). Αν σκοπεύετε να πάρετε συμπληρώματα ιχθυελαίου, μιλήστε με τον γιατρό σας.
- Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ορισμένων ξηρών καρπών με κέλυφος, όπως καρύδια και φιστίκια, βοηθούν στην μείωση της χοληστερίνης και του κινδύνου καρδιακής προσβολής ή θανάτου.
- Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες (δες σχετικό άρθρο στο peptiko.gr).
Τα τρόφιμα που διαφημίζουν ότι μειώνουν την χοληστερίνη είναι ασφαλή;
Να είστε προσεκτικοί με τα τρόφιμα που περιέχουν “στερόλες” ή “στανόλες” όπως μαργαρίνες Benecol και ProActiv. Τα τρόφιμα αυτά δυνατόν να μειώνουν την χοληστερίνη, αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Επιπλέον, μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι τα προϊόντα αυτά προκαλούν προβλήματα υγείας και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να αποδειχθεί αν τα τρόφιμα αυτά είναι ασφαλή για τον άνθρωπο.
Πρέπει να παίρνω συμπληρώματα για να μειώσω τη χοληστερίνη μου;
Ίσως. Έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένα συμπληρώματα δυνατόν να μειώνουν την χοληστερίνη, αλλά καμία έρευνα δεν έχει δείξει ότι προλαμβάνουν τις καρδιακές προσβολές, τα εγκεφαλικά επεισόδια, ή την λιπώδη διήθηση ήπατος. Ενημερώστε οπωσδήποτε τον γιατρό σας πριν λάβετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής με σκοπό την μείωση της χοληστερίνης.
References
- Kountouras J, Zavos C, et al. Helicobacter pylori might contribute to nonalcoholic fatty liver disease–related cardiovascular events by releasing pro-thrombotic and pro-inflammatory factors. Hepatology 2014; (in press)
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Nonalcoholic fatty liver disease: the pathogenetic roles of insulin resistance and adipocytokines. Curr Mol Med 2009 Apr;9(3):299-314.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Nonlinear distribution of adiponectin in patients with nonalcoholic fatty liver disease limits its use in linear regression analysis. J Clin Gastroenterol 2010 Mar;44(3):229-30.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Adipocytokines in insulin resistance and non-alcoholic fatty liver disease: the two sides of the same coin. Med Hypotheses 2010 Jun;74(6):1089-90.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. The role of adiponectin in the pathogenesis and treatment of non-alcoholic fatty liver disease. Diabetes Obes Metab 2010 May;12(5):365-83.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. The potential adverse role of leptin resistance in nonalcoholic fatty liver disease: a hypothesis based on critical review of literature. J Clin Gastroenterol 2011 Jan;45(1):50-4.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Adiponectin in non-alcoholic fatty liver disease treatment: therapeutic perspectives and unresolved dilemmas. Int J Clin Pract 2011 Mar;65(3):373-4.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Effect of spironolactone and vitamin E on serum metabolic parameters and insulin resistance in patients with nonalcoholic fatty liver disease. J Renin Angiotensin Aldosterone Syst 2011 Dec;12(4):498-503.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. The emerging role of endocrine disruptors in the pathogenesis of insulin resistance: a hypothesis implicating nonalcoholic fatty liver disease. Curr Mol Med 2012 Jan;12(1):68-82.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Serum vitamin B12 and folate levels in patients with non-alcoholic fatty liver disease. Int J Food Sci Nutr 2012 Sep;63(6):659-66.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Nonalcoholic fatty liver disease: multimodal treatment options for a pathogenetically multiple-hit disease. J Clin Gastroenterol 2012 Apr;46(4):272-84.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Helicobacter pylori infection in patients with nonalcoholic fatty liver disease. Metabolism 2013 Jan;62(1):121-6.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Serum ferritin in patients with nonalcoholic fatty liver disease: evaluation of ferritin to adiponectin ratio and ferritin by homeostatic model of assessment insulin resistance product as non-invasive markers. Immunogastroenterology 2012 Oct;1(2):119-26.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Adipocytokines and cytokeratin-18 in patients with nonalcoholic fatty liver disease: introduction of CHA index. Ann Hepatol 2013 Sep-Oct;12(5):749-57.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Sex steroids and sex hormone-binding globulin in postmenopausal women with nonalcoholic fatty liver disease. Hormones (Athens) 2013 Jul-Sep;12(3):405-16.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Helicobacter pylori infection, insulin resistance and nonalcoholic fatty liver disease. Med Hypotheses 2014 Jun;82(6):795.
- Polyzos SA, Zavos C, et al. Nonalcoholic fatty liver disease and adipokines. In: Preedy VR, Hunter RJ (eds). Modern Insights into Disease from Molecules to Man: Adipokines. 1st Edn, Enfield NH, USA: Science Publishers, 2011.