Νάτριο αίματος: τι δείχνει η διαγνωστική εξέταση

2 ΛΕΠΤΑ

Τι είναι το Νάτριο;

Το νάτριο είναι το κυριότερο κατιόν στο εξωκυττάριο υγρό με σημαντικό ρόλο στην οξεοβασική ισορροπία και τη νευρομυϊκή λειτουργία. Διαταραχές της ομοιόστασης νατρίου μπορεί να προκληθούν από υπερβολική απώλεια, προσθήκη ή κατακράτηση νατρίου ή υπερβολική απώλεια, προσθήκη ή κατακράτηση ύδατος. Γι’ αυτό και είναι δύσκολος ο διαχωρισμός διαταραχών του ισοζυγίου νατρίου και ύδατος. Στα εγγύς σωληνάρια επαναρροφάται ενεργώς το 80 έως 90% του νατρίου και ακολουθούν με παθητική επαναρρόφηση το νερό και χλώριο για να διατηρηθεί η ηλεκτρική ουδετερότητα και το ωσμωτικό ισοζύγιο.

Το ισοζύγιο ύδατος – νατρίου βρίσκεται υπό το ρυθμιστικό έλεγχο της ρενίνης και της αντιδιουρητικής ορμόνης.

Η παραγωγή ρενίνης αυξάνεται όταν πέφτει η αρτηριακή πίεση ή η συγκέντρωση νατρίου. Η ρενίνη διεγείρει την παραγωγή αλδοστερόνης, η οποία δρα στα άπω σωληνάρια διεγείροντας την ενεργό επαναρρόφηση νατρίου ακολουθούμενη από την παθητική επαναρρόφηση ύδατος και την ενεργό απέκκριση καλίου και σε μικρότερο βαθμό υδρογόνου προκειμένου να διατηρηθεί η ηλεκτρική ουδετερότητα.

Η έκκριση της αντιδιουρητικής ορμόνης αυξάνεται όταν ελαττώνεται ο όγκος αίματος ή όταν αυξάνεται η ωσμωτικότητα του πλάσματος με αποτέλεσμα την αυξημένη επαναρρόφηση ύδατος και συνεπώς την αύξηση του όγκου αίματος ή την ελάττωση της ωσμωτικότητας. Αντίθετα, όταν ο όγκος αίματος αυξάνεται ή ελαττώνεται η ωσμωτικότητα αναστέλλεται η έκκριση της αντιδιουρητικής ορμόνης και συνεπώς αυξάνεται η απέκκριση ύδατος στα ούρα.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές του νατρίου στο αίμα;

Οι φυσιολογικές τιμές του νατρίου στο αίμα είναι μεταξύ 135 έως 145 mEq/L.

Ποιες καταστάσεις ή παθήσεις συνοδεύονται από αύξηση των επιπέδων νατρίου στο αίμα;

Αύξηση του νατρίου στο αίμα (υπερνατριαιμία) προκαλούν οι ακόλουθες καταστάσεις:

  1. Διάρροια, έμετος
  2. Εκτεταμένη εφίδρωση
  3. Παρατεταμένη υπέρπνοια
  4. Άποιος διαβήτης
  5. Διαβητική οξέωση
  6. Υπεραλδοστερονισμός, σύνδρομο Cushing
  7. Κώμα
  8. Υποθαλαμική νόσος
  9. Αφυδάτωση

Ποιες καταστάσεις ή παθήσεις συνοδεύονται από μείωση των επιπέδων νατρίου στο αίμα;

Μείωση του νατρίου στο αίμα (υπονατριαιμία) προκαλούν οι ακόλουθες καταστάσεις:

  1. Κατάχρηση διουρητικών
  2. Πολυκυστικοί νεφρική νόσος
  3. Νεφρωσικό σύνδρομο
  4. Χρόνια πυελονεφρίτιδα
  5. Ωσμωτική διούρηση
  6. Νεφρική σωληναριακή οξέωση
  7. Μεταβολική οξέωση
  8. Φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια
  9. Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης
  10. Υποαλδοστερονισμός
  11. Ψευδοϋποαλδοστερονισμός
  12. Χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια
  13. Υποθυρεοειδισμός
  14. Ηπατική κίρρωση
  15. Ηπατική ανεπάρκεια
  16. Υπερωσμωτικότητα
  17. Σακχαρώδης διαβήτης
  18. Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
  19. Οξεία διαλείπουσα πορφυρία
  20. Ψυχογενής πολυδιψία
  21. Υπεργλυκαιμία

Ποια φάρμακα αυξάνουν το νάτριο αίματος;

Τα παρακάτω φάρμακα αυξάνουν το νάτριο αίματος:

  • ACTH
  • Αναβολικά στεροειδή
  • Ανδρογόνα
  • Κορτιζόνη (κορτικοστεροειδή)
  • Κλονιδίνη
  • Οιστρογόνα
  • Μεθυλντόπα
  • Ρεζερπίνη
  • Φαινυλοβουταζόνη

Ποια φάρμακα μειώνουν το νάτριο αίματος;

Τα παρακάτω φάρμακα μειώνουν το νάτριο αίματος:

  • Καρβαμαζεπίνη
  • Καπτοπρίλη
  • Ηπαρίνη
  • Διουρητικά
  • Ιμιπραμίνη
  • Ινδομεθακίνη
  • Λίθιο
  • Μικοναζόλη
  • Τολβουταμίδη
  • Βαζοπρεσίνη
  • Αμιτριπτυλίνη

Τι συμπτώματα προκαλεί η υπερνατριαιμία;

Η υπερνατριαιμία (αύξηση του νατρίου στο αίμα >145 mEq/L) μπορεί να συνοδεύεται από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Μυϊκή αδυναμία
  • Ανησυχία
  • Δίψα
  • Σύγχυση
  • Λήθαργος
  • Ευερεθιστότητα
  • Επιληπτικές κρίσεις
  • Απώλεια συνείδησης

Τι συμπτώματα προκαλεί η υπονατριαιμία;

Η υπονατριαιμία (μείωση του νατρίου στο αίμα <135 mEq/L) μπορεί να συνοδεύεται από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Ναυτία και έμετος
  • Πονοκέφαλος
  • Σύγχυση
  • Καταβολή, υπνηλία και κόπωση
  • Ανησυχία και ευερεθιστότητα
  • Μυϊκή αδυναμία, σπασμοί ή κράμπες
  • Επιληπτικές κρίσεις
  • Κώμα
Τελευταία ενημέρωση: 27 Μαρτίου 2022, 13:45

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού