Είναι ασφαλές να θρυμματίσω τα χάπια ή να ανοίξω τις κάψουλες;
Μην μασάτε, θρυμματίζετε, σπάτε τα χάπια, ή ανοίγετε τις κάψουλες εκτός κι αν ο γιατρός που σας τα χορήγησε σας διαβεβαίωσε ότι είναι ασφαλές να το κάνετε. Τα φάρμακα σε χάπια ή κάψουλες έχουν σχεδιαστεί να αποδεσμεύουν σταδιακά (αργά) τη δραστική ουσία στον οργανισμό σας. Κάποια από τα χάπια έχουν ειδικό κάλυμμα που δεν λειτουργεί σωστά όταν τα μασήσουμε.
Σε γενικές γραμμές, όταν θρυμματίσετε ένα χάπι ή όταν ανοίξετε μια κάψουλα, ολόκληρη η δόση της δραστικής ουσίας απελευθερώνεται εντός 5-10 λεπτών. Μερικά χάπια ή κάψουλες έχουν σχεδιαστεί να απελευθερώνουν τη δραστική ουσία αμέσως μετά τη λήψη τους και συνεπώς ο θρυμματισμός ή το άνοιγμά τους δεν δημιουργεί σημαντικά προβλήματα.
Εντούτοις, αν το φάρμακο που λαμβάνετε έχει ειδικό κάλυμμα και είναι σχεδιασμένο να απελευθερώνει τη δραστική ουσία σταδιακά και αργά (βραδείας αποδέσμευσης), ο θρυμματισμός ή το άνοιγμά του θα οδηγήσει σε υπερδοσολογία (και μεγαλύτερη πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών), ενώ θα ακολουθήσει μια χρονική περίοδος που δεν θα είστε καλυμμένοι από την επίδραση του φαρμάκου. Άλλα πάλι φάρμακα έχουν σχεδιαστεί να αποδεσμεύουν τη δραστική τους ουσία στο έντερο και χρησιμοποιούν ειδικό κάλυμμα ώστε να αντέξουν στο όξινο περιβάλλον του στομάχου και να μην καταστραφούν. Αν τα θρυμματίσετε τότε πιθανόν η δραστική ουσία να μην είναι αποτελεσματική αφού θα έχει καταστραφεί μέσα στο στομάχι.
Συνεπώς, είναι σημαντικό να ρωτήσετε τον γιατρό σας αν τα φάρμακα που σας χορήγησε μπορείτε να τα θρυμματίσετε εφόσον πρόκειται για χάπι ή να τα ανοίξετε εφόσον πρόκειται για κάψουλα. Σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύετε είτε από την απελευθέρωση υψηλής δόσης της δραστικής ουσίας στον οργανισμό σας είτε από χαμηλή αποτελεσματικότητα του φαρμάκου λόγω καταστροφής του μέσα στο στομάχι.
Τι να κάνω αν δεν μπορώ να καταπιώ τα χάπια ή τις κάψουλες;
Ρωτήστε τον γιατρό σας αν υπάρχει διαθέσιμο το ίδιο ή κάποιο εναλλακτικό φάρμακο σε άλλη μορφή (σιρόπι, σκόνη που διαλύεται σε νερό, αυτοκόλλητο κλπ). Σε περίπτωση που δεν κυκλοφορεί σε άλλη μορφή, τότε ο γιατρός σας θα σας δώσει οδηγίες πώς να λάβετε το θρυμματισμένο χάπι ώστε να μην θέσετε σε κίνδυνο την υγεία σας.
Πώς θα αναγνωρίσω αν ένα φάρμακο δεν πρέπει να θρυμματισθεί σε καμία περίπτωση;
Σε γενικές γραμμές, τα φάρμακα που λαμβάνετε για την καρδιά, την υπέρταση, τα νευροψυχιατρικά και τα ναρκωτικά φάρμακα δεν πρέπει να θρυμματίζονται, διότι πρόκειται για βραδείας αποδέσμευσης φάρμακα με ειδικό κάλυμμα. Μπορείτε να αναγνωρίσετε ποια φάρμακα δεν πρέπει να θρυμματισθούν εάν φέρουν τα εξής χαρακτηριστικά αρχικά γράμματα δίπλα από το όνομά τους:
- CD – controlled dose
- SR – sustained release
- CR – controlled release
- TD – time delayed
- ER – extended release
- TR – time released
- LA – long acting
- XL – extended release
- SA – sustained action
- XR – extended release
Ακολουθεί αλφαβητική λίστα με τα κυριότερα φάρμακα (Προσοχή! δεν είναι η πλήρης λίστα, κυκλοφορούν χιλιάδες σκευάσματα, ρωτήστε τον γιατρό που σας χορήγησε το φάρμακο αν δεν το βλέπετε στη λίστα) που δεν επιτρέπεται να τα θρυμματίζετε, να τα μασάτε, ή να τα ανοίγετε (αν πρόκειται για κάψουλα):
- ενεργός άνθρακας
- παρακεταμόλη
- albuterol
- alendronate
- alfuzosin
- alprazolam
- ambrisentan
- amoxicillin
- amphetamine
- aspirin
- atomoxetine
- benzonatate
- bisacodyl
- bosentan
- brompheniramine
- budesonide
- bupropion
- carbamazepine
- carvedilol
- cefuroxime
- chloral hydrate
- cinacalcet
- ciprofloxacin
- clarithromycin
- clonidine
- colestipol
- cyclobenzaprine
- cyclophosphamide
- dabigartan
- dalfampridine
- darifenacin
- dasatinib
- defarasirox
- desvenafaxine
- dexmethylphenidate
- diclofenac
- didanosine
- diltiazem
- dimethyl fumarate
- divalproex
- docusate
- donepezil
- doxazocin
- doxycycline
- doxylamine / pyridoxine
- duloxetine
- dutasteride
- ergocalciferol
- ergotamine
- erythromycin
- esomeprazole
- etravirine
- everolimus
- felodipine
- fenofibric
- fentanyl
- ferrous gluconate
- ferrous sulfate
- fesoterodine
- finasteride
- fluoxetine
- fluvastatin
- fluvoxamine
- gabapentin
- galantamine
- ganciclovir
- glipizide
- guanfacine
- hydrocodone
- hydromorphone
- hydroxyurea
- hyoscyamine
- ibandronate
- ibuprofen
- imatinib
- indinavir
- indomethacin
- isosorbide
- isotretinoin
- isradipine
- lamotrigine
- lansoprazole
- lenalidomide
- levetiracetam
- levo/carbidopa
- lithium
- lovastatin
- memantine
- mesalamine
- metformin
- methylphenidate
- metoprolol
- metronidazole
- minocycline
- mirabegron
- morphine
- mycophenolate
- naproxen
- nevirapine
- nicardipine
- nicotine
- nicotinic acid
- nifedipine
- nilotinib
- nisoldipine
- nitroglycerin
- omeprazole
- orphenadrine
- oxybutinin
- oxycodone
- paliperidone
- pancrelipase
- pantoprazole
- paroxetine
- pazopanib
- pentoxifylline
- piroxicam
- posaconazole
- potassium
- potassium bicarbonate
- pramipexole
- praziquantel
- prednisone
- propafenone
- propranolol
- pyridostigmine
- quetiapine
- raloxifene
- ranolazine
- risedronate
- ritonavir
- rivaroxaban
- ropinirole
- ruxolitinib
- salospir
- sevelamer
- sirolimus
- sulfasalazine
- tamsulosin
- tapentadone
- telithromycin
- temozolomide
- theophylline
- tipranavir
- tolterodine
- topiramate
- trazodone
- valganciclovir
- venlafaxine
- verapamil
- vismodegib
- vorinostat
- zileuton
- zolpidem