Γράφει ο Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Παναγιώτης Πεϊτσίδης, Αθήνα, τηλ. 6972221553
Ποιος είναι ο συνήθης εργαστηριακός ηπατικός έλεγχος που διενεργείται κατά τη διάρκεια της κύησης;
Κατά την εγκυμοσύνη ελέγχονται οι παρακάτω εργαστηριακοί δείκτες του ήπατος στο αίμα:
- Δείκτες ηπατίτιδας Β, C
- Τρανσαμινάσες (SGOT, SGPT)
- Χολοστατικά ένζυμα (ALP, γ-GT)
- Χολερυθρίνη
Ποια είναι τα συχνότερα ηπατικά προβλήματα που παρουσιάζονται κατά την κύηση;
Στην εγκυμοσύνη δυνατόν να παρουσιασθούν τα εξής προβλήματα στο συκώτι:
- Υπερέμεση της κύησης
- Οξύ λιπώδες ήπαρ της κύησης
- Χολόσταση της κύησης
- Σύνδρομο HELLP (από τα αρχικά των λέξεων Hemolysis, Elevated Liver enzymes, Low Platelets)
Τι είναι η υπερέμεση της κύησης και πότε εκδηλώνεται;
Η υπερέμεση της κύησης συνήθως εκδηλώνεται στο 1ο τρίμηνο και πέραν αυτού. Παρουσιάζει ακατάσχετους εμέτους (ναυτία και έμετος εμφανίζονται στο 50-90% όλων των κυήσεων). Υπερθυρεοειδισμός εμφανίζεται στο 50% των περιπτώσεων. Σε βιοχημικό έλεγχο παρατηρείται αύξηση των τρανσαμινασών (οι τρανσαμινάσες είναι δείκτες καταστροφής των ηπατικών κυττάρων). Αντιμετωπίζεται με εισαγωγή στο νοσοκομείο, ενυδάτωση και χορήγηση αντιεμετικών φαρμάκων.
Τι είναι το οξύ λιπώδες ήπαρ της κύησης και πότε εκδηλώνεται;
Το οξύ λιπώδες ήπαρ της κύησης εκδηλώνεται στο 3ο τρίμηνο αν και σπάνια είναι η πιο σημαντική ηπατοπάθεια της κύησης γιατί συνοδεύεται από μητρική και νεογνική θνησιμότητα μέχρι και 20%. Απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και διενέργεια άμεσου τοκετού. Εκδηλώνεται συχνότερα σε πρωτότοκες με δίδυμα άρρενα έμβρυα. Προκαλεί κεφαλαλγία και εμέτους. Ακολουθεί ίκτερος και δυνατόν να εγκατασταθεί κώμα, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια και νοσηλεία στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Παρατηρείται υπογλυκαιμία, αύξηση τρανσαμινασών, χολερυθρίνης και ουρικού οξέος. Οι επόμενες κυήσεις είναι συνήθως φυσιολογικές.
Τι είναι η χολόσταση της κύησης και πότε εκδηλώνεται;
Η χολόσταση της κύησης αποτελεί μια αντιστρεπτή μορφή χολόστασης, η οποία τυπικά εκδηλώνεται στο τρίτο τρίμηνο της κύησης και σπανιότερα πριν την 25η εβδομάδα αυτής και υποχωρεί μετά τον τοκετό. Κλινικά χαρακτηρίζεται από κνησμό, που εστιάζεται ιδιαίτερα στις παλάμες και τα πέλματα και δυνατόν να συνοδεύεται από ποικίλου βαθμού ίκτερο, ενώ εργαστηριακά χαρακτηρίζεται τυπικά από αύξηση των χολικών αλάτων, με ή χωρίς σύγχρονη αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης (ALP), των τρανσαμινασών και της χολερυθρίνης, που δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλης αιτιολογίας βλάβη του συκωτιού. Πιστεύεται ότι η εκδήλωσή της δυνατόν να πυροδοτηθεί από περιβαλλοντικούς, λοιμώδεις και ορμονικούς παράγοντες σε γυναίκες με γονιδιακή προδιάθεση.
Τι είναι το συνδρομο HELLP και πότε εκδηλώνεται;
Το σύνδρομο HELLP παρουσιάζεται στο 10-20% των κυήσεων με σοβαρή υπέρταση η οποία ονομάζεται προεκλαμψία – εκλαμψία. Χαρακτηρίζεται από αιμόλυση (Hemolysis), αυξημένα ηπατικά ένζυμα (Elevated Liver enzymes) και χαμηλά αιμοπετάλια (Low Platelets). Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, εκδηλώνεται μεταξύ 28ης και 36ης εβδομάδας της κύησης. Η περάτωση του τοκετού με καισαρική τομή τις περισσότερες φορές είναι επιτακτική καθότι συντρέχει σοβαρή νεογνική και μητρική νοσηρότητα και θνητότητα.
Βιβλιογραφία
- Hund M, Allegranza D, Schoedl M, et al. Multicenter prospective clinical study to evaluate the prediction of short-term outcome in pregnant women with suspected preeclampsia (PROGNOSIS): study protocol. BMC Pregnancy Childbirth 2014;14:324.
- Dey M, Kumar R, Narula GK, et al. Acute fatty liver of pregnancy. Med J Armed Forces India 2014;70:392-3.
- Herrell HE. Nausea and vomiting of pregnancy. Am Fam Physician 2014;89:965-70.
- Madazli R, Yuksel MA, Oncul M, et al. Pregnancy outcomes and prognostic factors in patients with intrahepatic cholestasis of pregnancy. J Obstet Gynaecol 2014:1-4.