Γλωσσάρι

ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗΣ

Η εκατοστιαία αναλογία των ερυθρών αιμοσφαιρίων ανά μονάδα όγκου αίματος. Οι φυσιολογικές τιμές αιματοκρίτη είναι 40-52% στους άνδρες και 36-48% στις γυναίκες.

ΑΛΚΑΛΙΚΗ ΦΩΣΦΑΤΑΣΗ (ALP)

Η αλκαλική φωσφατάση είναι ένα ένζυμο που παράγεται από το συκώτι, τα οστά, τον πλακούντα στις εγκύους, και το έντερο.

γ-GT (GGT)

Η γ-GT (γ-γλουταμυλ-τρανσφεράση, GGT) είναι ένα ένζυμο που αποτελεί τον πλέον ευαίσθητο διαγνωστικό δείκτη των παθήσεων του ήπατος και δη των χοληφόρων.

ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ

Η διάβρωση είναι μια μικρή επιφανειακή πληγή (σχίσιμο) του βλεννογόνου του στομάχου, δηλαδή της εσωτερικής επιφάνειας του στομάχου. Αν η διάβρωση είναι βαθύτερη από την επιφάνεια του βλεννογόνου, τότε καλείται έλκος στομάχου. Η διάβρωση δεν είναι κακοήθης, ούτε μεταδίδεται.

ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ (ΓΟΠΝ)

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ) είναι η παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση οισοφαγίτιδας.

ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗ

Η γαστροσκόπηση είναι η ενδοσκοπική εξέταση που κάνουν οι γαστρεντερολόγοι με την οποία ελέγχεται ο εσωτερικός βλεννογόνος του ανωτέρου πεπτικού συστήματος. Το ανώτερο πεπτικό σύστημα περιλαμβάνει τον οισοφάγο (δηλαδή έναν σωλήνα μεταξύ του στόματος και του στομάχου), το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο (δηλαδή το πρώτο μέρος του λεπτού εντέρου).

ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη του σιταριού, κριθαριού, βρώμης και σίκαλης. Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη έχουν δυσανεξία στα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.

ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ

Η είσοδος τμήματος του στομάχου μέσα στη θωρακική κοιλότητα διαμέσου του διαφράγματος, δηλαδή του μυ που χωρίζει τον θώρακα από την κοιλιά.

ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ

Η δυσκοιλιότητα περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα εξής χαρακτηριστικά: σκληρά κόπρανα, μικρή ποσότητα κοπράνων, δυσκολία στην αφόδευση, αφόδευση λιγότερο από 3 φορές την εβδομάδα. Οι γαστρεντερολόγοι συνήθως αντιμετωπίζουν την δυσκοιλιότητα με κατάλληλη δίαιτα και φάρμακα, όμως ίσως χρειαστεί κολονοσκόπηση για αποκλεισμό οργανικών αιτίων.

ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ

Τα εκκολπώματα είναι σακοειδείς προπτώσεις του βλεννογόνου και του υποβλεννογόνιου διαμέσου της μυϊκής στιβάδας του τοιχώματος του παχέος εντέρου. Μοιάζουν σαν σακουλάκια ή τρύπες από τυρί. Η φλεγμονή των εκκολπωμάτων ονομάζεται εκκολπωματίτιδα και οι γαστρεντερολόγοι απαιτείται να δώσουν ειδική θεραπεία.

ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟΥ

Gram αρνητικό μικροαερόφιλο βακτηρίδιο που εντοπίζεται στο στομάχι ή το δωδεκαδάκτυλο και προσβάλλει τους μισούς ενήλικες Έλληνες.

ΕΛΚΩΔΗΣ ΚΟΛΙΤΙΔΑ

Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι γαστρεντερολόγοι η οποία προκαλεί διάρροια, πόνο στην κοιλιά, και αιματηρές κενώσεις. Αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν επειδή το παχύ έντερο εμφανίζει φλεγμονή και έλκη.

ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ

Κίρρωση είναι μια σοβαρή, χρόνια, μη αναστρέψιμη νόσος του ήπατος που συνοδεύεται από ουλοποίηση (ουλή) στο συκώτι.

ΚΟΛΙΤΙΔΑ

Κολίτιδα είναι η φλεγμονή του παχέος εντέρου. Υπάρχουν διάφορα είδη κολίτιδας όπως: ελκώδης κολίτιδα, ισχαιμική κολίτιδα, ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα ή κολίτιδα από αντιβιοτικά ή κολίτιδα από Κλωστηρίδιο (C. difficile), λοιμώδης κολίτιδα (από τροφική δηλητηρίαση), εκκολπωματίτιδα, μικροσκοπική κολίτιδα (κολλαγονώδης ή λεμφοκυτταρική), κ.ά.

ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

Η κολονοσκόπηση (ή κολοσκόπηση) είναι η ενδοσκοπική εξέταση που κάνουν οι γαστρεντερολόγοι με την οποία ελέγχεται ο εσωτερικός βλεννογόνος (δηλαδή η εσωτερική επιφάνεια) του παχέος εντέρου.

ΛΕΥΚΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ

Τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα αποτελούν μέρος της άμυνας του οργανισμού μας και αντιμετωπίζουν τις λοιμώξεις. Υπάρχουν 5 κύρια είδη λευκών αιμοσφαιρίων: ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα, λεμφοκύτταρα, μονοπύρηνα, βασεόφιλα και ηωσινόφιλα. Κάθε είδος λευκών αιμοσφαιρίων έχει διαφορετική δράση.

ΜΕΛΑΙΝΑ

Μαύρα κόπρανα σαν πίσσα, με έντονη δυσάρεστη μυρωδιά, που κολλάνε στη λεκάνη της τουαλέτας. Είναι ένδειξη αιμορραγίας από το ανώτερο πεπτικό (οισοφάγο, στομάχι, δωδεκαδάκτυλο).

ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ CROHN

Η νόσος του Crohn είναι φλεγμονή του εντέρου που μπορεί να προκαλέσει διάρροια, πόνο στην κοιλιά, και άλλα συμπτώματα από το πεπτικό σύστημα.

ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ

Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι μικροί όγκοι οι οποίοι ξεκινούν από την εσωτερική επιφάνεια του τοιχώματος του παχέος εντέρου και προβάλλουν μέσα στον αυλό του. Δεν πρόκειται για κακοήθεις όγκους, ωστόσο υπάρχει πιθανότητα να μετατραπούν σε κακοήθεις μετά από χρόνια εάν δεν αφαιρεθούν. Οι γαστρεντερολόγοι αφαιρούν τους πολύποδες ενδοσκοπικά (πολυπεκτομή).

ΣΠΑΣΤΙΚΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ

Η σπαστική κολίτιδα ή "σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου" είναι μια κατάσταση που προκαλεί πόνο στην κοιλιά και προβλήματα στην κινητικότητα του εντέρου. Οι γαστρεντερολόγοι αντιμετωπίζουν συχνά τέτοιους ασθενείς. Ορισμένοι ασθενείς έχουν συχνές, υδαρείς κενώσεις (διάρροια). Σε άλλους ασθενείς εμφανίζεται με μειωμένη κινητικότητα του εντέρου (δυσκοιλιότητα). Συχνά υπάρχει εναλλαγή μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας.

ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ

Οι τρανσαμινάσες είναι ηπατικά ένζυμα (ένζυμα του συκωτιού) που αυξάνονται στον ορό όταν υπάρχει καταστροφή των ηπατικών κυττάρων. Οι τρανσαμινάσες ή αμινοτρανσφεράσες είναι η αλανινική αμινοτρανσφεράση (ALT ή SGPT) και η ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (AST ή SGOT).

ΦΕΡΙΤΙΝΗ (ΦΕΡΡΙΤΙΝΗ)

Εργαστηριακός δείκτης της αποθήκης σιδήρου στον οργανισμό που μειώνεται στη σιδηροπενική αναιμία. Φυσιολογικές τιμές: 40 έως 200 ng/mL (mcg/L).

ΧΟΛΕΡΥΘΡΙΝΗ

Η χολερυθρίνη είναι το προϊόν του καταβολισμού της αίμης. Η αίμη βρίσκεται στην αιμοσφαιρίνη, μυοσφαιρίνη, και σε διάφορα ένζυμα. Η χολερυθρίνη διακρίνεται σε άμεση (συζευγμένη) και έμμεση (ασύζευκτη).

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού