Τι είναι η οξεία ιογενής γαστρεντερίτιδα;
Η οξεία ιογενής γαστρεντερίτιδα αποτελεί λοίμωξη που δυνατόν να προκαλέσει επίμονη διάρροια και έμετο. Η γαστρεντερίτιδα προσβάλλει παιδιά και ενήλικες. Η μετάδοση είναι συχνότερη από Νοέμβριο έως και Απρίλιο (λόγω κρύου ο κόσμος παραμένει σε κλειστούς χώρους με συνέπεια την ευκολότερη μετάδοση του ιού).
Διάφοροι ιοί ευθύνονται για την πρόκληση της οξείας ιογενούς γαστρεντερίτιδας, οι κυριότεροι των οποίων είναι ο ιός Rota (ροταϊός) στα βρέφη και τα παιδιά, και ο νοροϊός στους ενήλικες. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο προσβάλλονται από νοροϊό περίπου 20 εκατομμύρια ενήλικες άνθρωποι μόνο στην Αμερική, εκ των οποίων οι 70.000 χρειάζεται να νοσηλευθούν στο νοσοκομείο. Στις φτωχές χώρες όπου δεν υπάρχει δυνατότητα νοσηλείας και κατάλληλης θεραπείας, η επίμονη διάρροια αποτελεί συχνό φαινόμενο, ιδίως στα παιδιά.
Πώς μεταδίδεται η ιογενής γαστρεντερίτιδα;
Η ιογενής γαστρεντερίτιδα μεταδίδεται όταν:
- Αγγίξετε ένα μολυσμένο από ιό άτομο ή μια επιφάνεια πάνω στην οποία υπάρχει ο ιός, δεν πλύνετε καλά τα χέρια σας και στη συνέχεια τα βάλετε στο στόμα σας.
- Φάτε τροφές ή πιείτε υγρά που δεν είναι καλά συντηρημένα. Εάν φάτε τρόφιμα αγγίζοντάς τα με άπλυτα χέρια, δυνατόν να μεταφέρετε ιούς μέσα στον οργανισμό σας. Δείτε τα 11 συχνότερα αίτια τροφικής δηλητηρίασης στο άρθρο του peptiko.gr κάνοντας κλικ εδώ.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας;
Τα συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνουν κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω:
- Επίμονη διάρροια και εμετός που συνήθως ξεκινούν απότομα (αυτά τα συμπτώματα είναι τα πιο συνηθισμένα και μερικές φορές είναι έντονα)
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος ή μυϊκούς πόνους
- Πόνος στην κοιλιά ή κράμπες
- Ανορεξία
Από τι κινδυνεύω κυρίως εάν έχω ιογενή γαστρεντερίτιδα;
Αν έχετε έντονη διάρροια και εμετό, κινδυνεύετε από αφυδάτωση. Η αφυδάτωση εκδηλώνεται με σκούρο κίτρινο χρώμα στα ούρα, δίψα, κόπωση, ζάλη ή σύγχυση. Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρή αφυδάτωση που δυνατόν να απειλήσει τη ζωή τους.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω αν έχω ιογενή γαστρεντερίτιδα;
Συνήθως δεν απαιτούνται ειδικές εξετάσεις. Όμως εφόσον έχετε έντονα συμπτώματα, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γαστρεντερολόγο που θα σας συστήσει μια σειρά εξετάσεων για να διαπιστώσει το πιθανό αίτιο των συμπτωμάτων (δηλαδή ποιος ιός ευθύνεται), καθώς και να ελέγξει τη σοβαρότητα της αφυδάτωσης.
Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Αιματολογικές εξετάσεις
- Γενική ούρων ή καλλιέργεια ούρων
- Καλλιέργεια κοπράνων
Ποια είναι η σωστή διατροφή στη γαστρεντερίτιδα;
Εάν έχετε συμπτώματα συμβατά με ιογενή γαστρεντερίτιδα πρέπει να πίνετε αρκετά υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση. Ρωτήστε τον γαστρεντερολόγο σας για το ποια υγρά είναι κατάλληλα να πίνετε ώστε να αναπληρώσετε τις απώλειες όχι μόνο του όγκου των υγρών αλλά και τους ηλεκτρολύτες. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αποφύγετε την κατανάλωση χυμών ή σόδας, διότι είναι δυνατόν να επιδεινώσουν την διάρροια. Ακολουθήστε τη δίαιτα για τη διάρροια στο άρθρο του peptiko.gr και δοκιμάστε μια απλή συνταγή για κοτόσουπα.
Εάν μπορείτε να φάτε χωρίς να κάνετε εμετό, προτιμήστε τα άπαχα κρέατα όπως φιλέτο κοτόπουλου καλά βρασμένο, βραστά λαχανικά, και ολικής αλέσεως ψωμί και δημητριακά. Αποφεύγετε διατροφή με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη διότι δυνατόν να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Ακολουθήστε τη δίαιτα μετά τον εμετό στο άρθρο του peptiko.gr.
Εάν η διάρροια δεν σταματάει, μπορείτε να πάρετε κάποιο αντιδιαρροϊκό φάρμακο, πάντα σε συνεννόηση με τον γαστρεντερολόγο σας, διότι η ανεξέλεγκτη λήψη αντιδιαρροϊκών φαρμάκων για αρκετές ημέρες πιθανόν να έχει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την κινητικότητα του εντέρου σας. Τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα αντενδείκνυνται στα παιδιά και θα πρέπει οπωσδήποτε να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο του παιδιού σας προτού δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί σας.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ στον γαστρεντερολόγο;
Καλέστε τον γαστρεντερολόγο σας εάν διαπιστώσετε κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω:
- Συμπτώματα αφυδάτωσης
- Διάρροια ή έμετο με διάρκεια περισσότερο από 2 ημέρες
- Έμετο με αίμα, διάρροια με αίμα, ή έντονο πόνο στην κοιλιά
- Αδυναμία λήψης υγρών για αρκετές ώρες (για τους ενήλικες), ή για λίγες ώρες (για τα παιδιά)
- Μη ούρηση για 6-8 ώρες (κατά τη διάρκεια της ημέρας)
Πόσες μέρες κρατάει η γαστρεντερίτιδα;
Η διάρκεια της γαστρεντερίτιδας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το αίτιο που την προκάλεσε, η γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς και η ένταση των συμπτωμάτων. Σε γενικές γραμμές, η ήπια ιογενής γαστρεντερίτιδα υποχωρεί από μόνη της στους περισσότερους ασθενείς εντός 2-3 ημερών και η πιο σοβαρή εντός μίας εβδομάδας. Η γαστρεντερίτιδα μικροβιακής αιτιολογίας υποχωρεί πιο αργά, τυπικά εντός 1-2 εβδομάδων.
Πώς γίνεται η αντιμετώπιση της ιογενούς γαστρεντερίτιδας;
Ο κίνδυνος στους ασθενείς με γαστρεντερίτιδα είναι η αφυδάτωση, οπότε σε περίπτωση που διαπιστωθούν συμπτώματα σοβαρής αφυδάτωσης θα χρειασθεί νοσηλεία στο νοσοκομείο και χορήγηση υγρών (ορών) ενδοφλεβίως.
Τα αντιβιοτικά δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα στη θεραπεία της ιογενούς γαστρεντερίτιδας, παρά μόνο εφόσον η γαστρεντερίτιδα δεν οφείλεται σε ιό αλλά σε μικρόβιο. Συνεπώς, θα πρέπει να μην λαμβάνετε από μόνοι σας αντιβιοτικά, παρά μόνο μετά από σύσταση γιατρού, ειδικά σε περίπτωση εγκυμοσύνης.
Ακολουθεί ο διαγνωστικός και θεραπευτικός αλγόριθμος της οξείας γαστρεντερίτιδας (Εικόνα).
Μπορεί να προληφθεί η ιογενής γαστρεντερίτιδα;
Για να μειώσετε την πιθανότητα εμφάνισης ή μετάδοσης της ιογενούς γαστρεντερίτιδας, θα πρέπει να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν από το φαγητό. Δείτε το σχετικό άρθρο με τις οδηγίες για το πλύσιμο των χεριών στο peptiko.gr.
Επίσης, θα πρέπει να μην καταναλώνετε ύποπτα τρόφιμα και υγρά που δεν έχουν συντηρηθεί επαρκώς.
Εάν έχετε προσβληθεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα, παραμείνετε στο σπίτι σας έως ότου κάνει τον κύκλο της. Με τον τρόπο αυτό, αφενός θα γίνετε γρηγορότερα καλά αφού απαιτείται ανάπαυση, αφετέρου θα αποτρέψετε την μετάδοση του ιού και σε άλλους ανθρώπους που βρίσκονται στον ίδιο κλειστό χώρο.