Το έντερο βρίσκεται στην κοιλιακή κοιλότητα και εκτείνεται από τον πυλωρό του στομάχου έως τον πρωκτό. Έχει μήκος περίπου 8,5 έως 9,5 μέτρα και χωρίζεται σε λεπτό και παχύ έντερο, τα οποία επιτελούν τη διαδικασία της πέψης της τροφής, απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών και αποβολής των κοπράνων.
Έντερο: Πού βρίσκεται;
Το έντερο αποτελεί το μεγαλύτερο και ίσως πιο πολύπλοκο τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Εκτείνεται από την έξοδο του στομάχου (πυλωρός) μέχρι και τον πρωκτό, με συνολικό μήκος που φτάνει τα 8,5 έως 9,5 μέτρα, ενώ σε πλήρη χαλάρωση μπορεί να φτάσει έως και τα 10 μέτρα. Εντοπίζεται στην κοιλιακή κοιλότητα, σχηματίζοντας πολυάριθμες έλικες που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της. Διακρίνεται σε δύο κύρια τμήματα: το λεπτό έντερο και το παχύ έντερο.
Το λεπτό έντερο
Το λεπτό έντερο ξεκινά από τον πυλωρό του στομάχου και καταλήγει στη βαλβίδα του παχέος εντέρου, την ειλεοτυφλική βαλβίδα. Έχει μήκος περίπου 6 με 6,5 μέτρα και είναι το κυρίως υπεύθυνο για τη διάσπαση και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Το λεπτό έντερο χωρίζεται σε τρία επιμέρους τμήματα:
Δωδεκαδάκτυλο: Με σχήμα αγκύλης “C”, μήκος περίπου 20-25 εκατοστά. Εδώ εκβάλλουν τα πεπτικά υγρά από το πάγκρεας και τη χοληδόχο κύστη μέσω του φύματος του Vater.
Νήστιδα: Τμήμα με έντονη απορροφητική δραστηριότητα, πλούσιο σε κυκλοτερείς πτυχές και λάχνες.
Ειλεός: Τελικό και στενότερο τμήμα, λιγότερο πτυχωτό, αλλά πλουσιότερο σε λεμφικό ιστό (πλάκες του Peyer).
Η επιφάνεια του λεπτού εντέρου είναι εξαιρετικά πτυχωτή και λαχνωτή, επιτρέποντας τη μέγιστη απορρόφηση των διατροφικών μορίων. Το τοίχωμά του αποτελείται από τέσσερις χιτώνες (ορογόνο, μυϊκό, υποβλεννογόνιο, βλεννογόνο), ώστε να εξυπηρετεί τόσο μηχανικές όσο και χημικές λειτουργίες της πέψης.
Το παχύ έντερο
Το παχύ έντερο ξεκινά από τη δεξιά κάτω κοιλία, συγκεκριμένα από το τυφλό, όπου καταλήγει το λεπτό έντερο. Έχει μήκος περίπου 1,5 με 2 μέτρα και παίζει κυρίως ρόλο στην απορρόφηση νερού και ηλεκτρολυτών, καθώς και στη μετατροπή των άπεπτων καταλοίπων σε κόπρανα.
Το παχύ έντερο διακρίνεται σε:
Τυφλό: Πρώτο τμήμα όπου βρίσκεται και η σκωληκοειδής απόφυση.
Κόλον: Διαιρείται σε ανιόν, εγκάρσιο, κατιόν και σιγμοειδές κόλον.
Ορθό και πρωκτός: Τελικό τμήμα μέσω του οποίου αποβάλλονται τα κόπρανα.
Το παχύ έντερο έχει χαρακτηριστικά ανατομικά στοιχεία όπως οι κολικές καμπές, οι κυψέλες και οι επιπλοϊκές αποφύσεις, που του προσδίδουν τη μοναδική του μορφολογία.
Λειτουργία του εντέρου
Οι κινήσεις του εντέρου (περισταλτικές, δακτυλιοειδείς, εκκρεμοειδείς) γίνονται χάρη στη συνεργασία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, συμβάλλοντας στην προώθηση του εντερικού περιεχομένου. Στο λεπτό έντερο ολοκληρώνεται η διάσπαση των σακχάρων, των πρωτεϊνών και των λιπών, ενώ τα προϊόντα της πέψης απορροφώνται. Τα άχρηστα κατάλοιπα μεταφέρονται στο παχύ έντερο, το οποίο απορροφά νερό και διαμορφώνει τα κόπρανα μέχρι την αποβολή τους.
Παθήσεις του εντέρου
Το έντερο μπορεί να προσβληθεί από πλήθος παθήσεων, από φλεγμονώδεις νόσους (όπως κοιλιοκάκη, νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα), λοιμώξεις (αμοιβαδική ή ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα), νεοπλάσματα (πολύποδες, καρκίνος), έως και λειτουργικές διαταραχές όπως το ευερέθιστο έντερο και η ακράτεια. Η λεπτομερής αξιολόγηση των συμπτωμάτων από ειδικό γαστρεντερολόγο είναι απαραίτητη για τη σωστή διάγνωση και θεραπευτική προσέγγιση.
