Τι είναι η λιπάση;
Η λιπάση είναι ένζυμο που καταλύει την υδρόλυση του λίπους. Η λιπάση παίζει ουσιαστικό ρόλο στην διάσπαση, μεταφορά και επεξεργασία των λιπιδίων της διατροφής.
Για την πλήρη καταλυτική δραστηριότητα απαιτείται η παρουσία χολικών αλάτων και ενός συμπαράγοντα της κολιπάσης. Η λιπάση μετατρέπει το λίπος σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη. Η κύρια πηγή του ενζύμου είναι το πάγκρεας. Η δραστικότητα της λιπάσης στο πάγκρεας είναι 100 φορές μεγαλύτερη από ότι σε άλλους ιστούς.
Λιπάση: Πού χρησιμοποιείται η μέτρησή της;
Ο προσδιορισμός της λιπάσης στο αίμα (ορό), στο ασκιτικό υγρό και στο πλευριτικό υγρό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη διερεύνηση της παγκρεατίτιδας.
Σε οξεία παγκρεατίτιδα η λιπάση του αίματος αρχίζει να αυξάνεται εντός 4-8 ωρών και οι τιμές κορυφώνονται γύρω στις 24 ώρες και ελαττώνονται στα φυσιολογικά επίπεδα μετά από 8 έως 16 ημέρες. Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 2 έως 50 φορές τα ανώτερα επίπεδα των φυσιολογικών τιμών. Οι τιμές της λιπάσης ανεβαίνουν αργότερα και παραμένουν υψηλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι οι τιμές της αμυλάσης. Δείτε στο άρθρο του peptiko.gr όλα όσα θέλετε να μάθετε για την αμυλάση.
Η λιπάση είναι φυσιολογική στην απλή παρωτίτιδα, ενώ αντίθετα η αμυλάση είναι αυξημένη.
Στην παγκρεατίτιδα οι τιμές της αμυλάσης και λιπάσης είναι συμπληρωματικές για αυτό και πρέπει να προσδιορίζονται ταυτόχρονα.
Λιπάση: Μπορεί να εκτιμήσει την σοβαρότητα της παγκρεατίτιδας;
Η αύξηση της λιπάσης του αίματος (ορού) δεν είναι ανάλογη προς τη σοβαρότητα της παγκρεατίτιδας. Η λιπάση εμφανίζει υψηλότερη κλινική ευαισθησία και ειδικότητα από ό,τι η αμυλάση.
Παράγεται ασκιτικό και πλευριτικό υγρό στην οξεία παγκρεατίτιδα;
Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να παράγει ασκιτικό υγρό πλευριτικό υγρό ή και τα δύο. Μέχρι και το 50% των ατόμων με σοβαρή οξεία παγκρεατίτιδα αναπτύσσουν μία ψευδοκύστη.
Η λιπάση ή η αμυλάση είναι πιο αξιόπιστος δείκτης;
Περίπου το 50% των ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα εμφανίζουν υψηλές τιμές τόσο αμυλάσης όσο και λιπάσης στο αίμα (ορό). Ο προσδιορισμός της λιπάσης είναι καλύτερος δείκτης από τον προσδιορισμό της αμυλάσης στη διαφορική διάγνωση της οξείας παγκρεατίτιδας από άλλες διαταραχές που εμφανίζουν παρόμοια κλινική εικόνα όπως η διάτρηση γαστρικού ή δωδεκαδακτυλικού έλκους, η εντερική απόφραξη και η απόφραξη μεσεντερίων αγγείων.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της λιπάσης στο αίμα (ορό);
Οι φυσιολογικές τιμές της λιπάσης στο αίμα (ορό) είναι 7-60 IU/L.
Σε ποιες καταστάσεις έχουμε αύξηση των επιπέδων της λιπάσης;
Αύξηση των επιπέδων της λιπάσης έχουμε στις εξής καταστάσεις:
- Οξεία παγκρεατίτιδα
- Χρόνια παγκρεατίτιδα
- Απόφραξη παγκρεατικού πόρου
- Καρκίνος του παγκρέατος
- Οξεία χολοκυστίτιδα
- Διάτρηση πεπτικού έλκους
- Απόφραξη λεπτού εντέρου
- Περιτονίτιδα
- Εντερικό έμφρακτο
- Οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Απόρριψη μεταμοσχευμένων οργάνων
- Διαβητική κετοξέωση
- Αλκοολισμός
- Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP)
- Σοβαρή αιμόλυση
- Φάρμακα (οπιούχα, ηπαρίνη, σεκρετίνη)
Σε ποιες καταστάσεις έχουμε μείωση των επιπέδων της λιπάσης;
Μείωση των επιπέδων της λιπάσης έχουμε στις εξής καταστάσεις:
- Συγγενής έλλειψη λιπάσης
- Βαριά μέταλλα
- Φάρμακα (κινίνη, EDTA)