Πού εστιάζεται η αιμορραγία στο πεπτικό;
Το πεπτικό σύστημα περιλαμβάνει τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο και το ορθό. Η αιμορραγία μπορεί να συμβεί για διαφορετικούς λόγους σε καθένα από τα μέρη του πεπτικού συστήματος. Όταν η αιμορραγία προέρχεται από τον οισοφάγο, το στομάχι και το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου ονομάζεται αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού, ενώ όταν προέρχεται από το παχύ έντερο και το ορθό ονομάζεται αιμορραγία κατωτέρου πεπτικού. Σπανιότερα η αιμορραγία προέρχεται από το μέσον του λεπτού εντέρου, οπότε τότε καλείται μέση/ενδιάμεση αιμορραγία πεπτικού.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αιμορραγίας πεπτικού;
Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με την προέλευση της αιμορραγίας. Σε ορισμένους ασθενείς δεν εμφανίζονται καν συμπτώματα.
Τα συμπτώματα της αιμορραγίας ανωτέρου πεπτικού μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Έμετο με αίμα ή καφέ πρόσμιξη
- Διάρροια ή κόπρανα που μοιάζουν με μαύρη πίσσα
Τα συμπτώματα της αιμορραγίας κατωτέρου πεπτικού μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κόπρανα με αίμα (αυτό μπορεί να σημαίνει και αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό αλλά λιγότερο συχνά)
Τα συμπτώματα που είναι κοινά στην αιμορραγία από το ανώτερο και το κατώτερο πεπτικό περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα αδυναμίας, κόπωσης ή ζάλης (ειδικά αν έχετε χάσει πολύ αίμα)
- Αύξηση του καρδιακού σφυγμού (αν έχετε χάσει πολύ αίμα)
- Κράμπες ή πόνο στην κοιλιά
- Διάρροια
- Χλωμό δέρμα
Πότε θα πρέπει να απευθυνθώ σε γαστρεντερολόγο;
Απευθυνθείτε ΑΜΕΣΩΣ σε γαστρεντερολόγο εάν παρουσιάζετε:
- Εμετό με αίμα ή εμετό με καφέ χρώμα
- Κένωση που μοιάζει με πίσσα ή περιέχει αίμα
- Αδυναμία, ζάλη
- Αύξηση των καρδιακών παλμών
- Έντονο πόνο στην κοιλιά
- Χλωμό χρώμα δέρματος
Από τι προκαλείται η αιμορραγία πεπτικού;
Οι πιο συνήθεις αιτίες της αιμορραγίας πεπτικού περιλαμβάνουν:
- Έλκος στομάχου ή λεπτού εντέρου (κυρίως δωδεκαδακτύλου)
- Πρησμένες φλέβες στον οισοφάγο που ονομάζονται «κιρσοί»
- Ανώμαλα αγγεία που λέγονται αγγειεκτασίες (στο άντρο του στομάχου αναφέρεται ως gastric antral vascular ectasia ή GAVE ή στόμαχος watermelon)
- Εκκολπωμάτωση (μια κατάσταση κατά την οποία υπάρχουν μικροσκοπικά σακουλάκια που ονομάζονται εκκολπώματα στα τοιχώματα του εντέρου)
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (Νόσος του Crohn ή ελκώδης κολίτιδα), στην οποία υπάρχουν πληγές στην εσωτερική επένδυση του εντέρου (βλεννογόνος)
- Πρησμένες φλέβες του ορθού που ονομάζονται «αιμορροΐδες» ή σχισμές γύρω από τον πρωκτό (ραγάδες)
- Καρκίνος (σπάνια)
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις για την αιμορραγία από το πεπτικό;
Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας ζητήσει να κάνετε ειδικές εξετάσεις, αφού λάβει το ιστορικό σας και σας εξετάσει κλινικά. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν αιματολογικό έλεγχο (έλεγχος αιματοκρίτη, πήξεως του αίματος, λειτουργίας ήπατος).
Επιπλέον θα απαιτηθούν κατά περίπτωση εξετάσεις όπως γαστροσκόπηση για τον έλεγχο του ανώτερου πεπτικού, ή δακτυλική εξέταση του ορθού, ορθοσκόπηση, ή κολοσκόπηση (κολονοσκόπηση) για τον έλεγχο του κατώτερου πεπτικού. Εάν δεν ανευρεθεί η εστία της αιμορραγίας, ίσως να προέρχεται από το μέσο/ενδιάμεσο πεπτικό, οπότε στην περίπτωση αυτή θα διενεργηθεί έλεγχος με ενδοσκοπική κάψουλα ή απεικονιστικός έλεγχος με σπινθηρογράφημα με ραδιοσεσημασμένα ερυθρά.
Στην γαστροσκόπηση, θα σας χορηγηθεί φάρμακο (μέθη) για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε. Στη συνέχεια, ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος θα εισαγάγει ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στο στόμα σας και θα τον προωθήσει έως τη δεύτερη μοίρα του δωδεκαδακτύλου (αρχή του λεπτού εντέρου). Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα που συνδέεται σε οθόνη ώστε να γίνει έλεγχος στο ανώτερο πεπτικό που θα εντοπίσει την εστία της αιμορραγίας. Ο γαστρεντερολόγος έχει την δυνατότητα κατά την γαστροσκόπηση να εφαρμόσει διάφορες τεχνικές για τη διακοπή της αιμορραγίας.
Εφόσον απαιτηθεί κολοσκόπηση (ή κολονοσκόπηση), θα σας χορηγηθεί φάρμακο (μέθη) για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε. Στη συνέχεια, ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος θα εισαγάγει ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στον πρωκτό σας και θα τον προωθήσει έως το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου που λέγεται τυφλό (δεξιά κοιλιά). Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα που συνδέεται σε οθόνη ώστε να γίνει έλεγχος στο εσωτερικό του παχέος εντέρου σας που θα εντοπίσει την εστία της αιμορραγίας.
Πώς θα σταματήσει η αιμορραγία;
Η θεραπεία της αιμορραγίας πεπτικού εξαρτάται τόσο από τη θέση της εστίας της αιμορραγίας όσο και από την αιτία που την προκαλεί. Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας δώσει πληροφορίες πώς θα αντιμετωπισθεί η περίπτωσή σας. Σε γενικές γραμμές, η ενεργός αιμορραγία χρήζει αντιμετώπισης και νοσηλείας σε κλινική, όπου θα γίνει ενδοφλέβια αναπλήρωση των υγρών, πιθανόν χορήγηση αίματος, ενδοσκοπική αιμόσταση, και, εφόσον πρόκειται για αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό, θα χορηγηθούν ενδοφλεβίως φάρμακα που αναστέλλουν την έκκριση οξέος από το στομάχι.
Οι αγγειεκτασίες στομάχου GAVE αποτελούν ασυνήθιστο αίτιο αιμορραγίας από το στομάχι και αίτιο σιδηροπενικής αναιμίας. Πρόκειται για διατάσεις των αγγείων του άντρου του στομάχου που ευθύνονται για αιμορραγία από το πεπτικό.Το GAVE σχετίζεται με κίρρωση ήπατος, πυλαία υπέρταση, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές του κολλαγόνου των αγγείων, σκληρόδερμα κ.ά. Επίσης σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα γαστρίνης στο αίμα. Περιγράφεται και ως στόμαχος watermelon.
Πώς προλαμβάνεται η αιμορραγία από το πεπτικό;
Αποφεύγετε να λαμβάνετε από μόνοι σας παυσίπονα όπως η ασπιρίνη ή άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εφόσον είναι αναγκαίο να τα λάβετε, συμβουλευθείτε έναν γαστρεντερολόγο για την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετου φαρμάκου για προστασία του στομάχου. Εάν έχετε κίρρωση ήπατος, συμβουλευθείτε τον γαστρεντερολόγο σας για τα φάρμακα που πρέπει να λάβετε προκειμένου να προλάβετε τυχόν αιμορραγία από τους κιρσούς του οισοφάγου.