Λειτουργική δυσπεψία

Τι είναι η λειτουργική δυσπεψία;

Η λειτουργική δυσπεψία περιγράφει ομάδα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν ανακάτεμα στο στομάχι, πόνο ή δυσφορία στην άνω κοιλιά, κάτω από τον θώρακα, και πρόωρο κορεσμό με τη λήψη τροφής. Η λειτουργική δυσπεψία συχνά υποτροπιάζει με την πάροδο του χρόνου και διαρκεί τουλάχιστον 3 μήνες. Δυνατόν να οφείλεται σε υποκείμενη νόσο, χωρίς όμως ανατομικές διαταραχές του πεπτικού σωλήνα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται κάποια σαφής αιτία.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λειτουργικής δυσπεψίας;

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της λειτουργικής δυσπεψίας περιλαμβάνουν:

Ανακάτεμα στο στομάχι ή καούρες
Δυσφορία ή πόνο στο στομάχι (κοιλιά)
Φούσκωμα
Αίσθημα εύκολης πλήρωσης του στομάχου με τη λήψη τροφής (πρώιμος κορεσμός)
Ενίοτε ναυτία, έμετο, ανορεξία ή απώλεια βάρους

Τα συμπτώματα αυτά πρέπει να έχουν διάρκεια τουλάχιστον 3 μήνες και η έναρξή τους να έχει συμβεί τουλάχιστον πριν από 6 μήνες.

Πότε πρέπει να ζητήσω βοήθεια από γαστρεντερολόγο;

Επικοινωνήστε με τον γαστρεντερολόγο σας εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω:

Έμετο που δεν σταματάει
Έμετο με πρόσμιξη αίματος
Απώλεια βάρους ή ανορεξία
Αιματηρές ή μαύρες σαν πίσσα κενώσεις (κόπρανα)
Πόνο ή δυσκολία στην κατάποση

Τι προκαλεί τη λειτουργική δυσπεψία;

Αν και δεν είναι απολύτως σαφή τα αίτια της λειτουργικής δυσπεψίας, εντούτοις έχουν αναφερθεί τα ακόλουθα πιθανά αίτια:

Νευρολογικά αίτια ή διαταραχές της κινητικότητας του στομάχου (που προκαλούν καθυστέρηση στην κένωση του στομάχου)
Αυξημένη ευαισθησία στον πόνο. Το στομάχι συνήθως διατείνεται όπως τρώμε και ορισμένοι άνθρωποι έχουν αυξημένη ευαισθησία στη διάταση αυτή που εμφανίζεται ως πόνος κατά την πλήρωση του στομάχου με φαγητό. Η κατάσταση αυτή αποκαλείται με τον ιατρικό όρο “σπλαχνική υπερευαισθησία”. Η σπλαχνική υπερευαισθησία οφείλεται τόσο σε γενετικούς παράγοντες, όσο και σε στρες, ψυχολογικούς παράγοντες, αλλά και δυσβίωση, δηλαδή σε διαταραχή της ισορροπίας του μικροβιώματος του γαστρεντερικού σωλήνα.
Λοίμωξη από το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Ηelicobacter pylori) (δες σχετικό άρθρο στο peptiko.gr)
Ψυχογενή αίτια. Άτομα με λειτουργική δυσπεψία συχνά έχουν ψυχολογικές διαταραχές, όπως άγχος ή κατάθλιψη.

Πώς τίθεται η διάγνωση της λειτουργικής δυσπεψίας;

Θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν γαστρεντερολόγο ο οποίος θα λάβει λεπτομερές ιστορικό και θα σας εξετάσει κλινικά.

Ο γαστρεντερολόγος πιθανόν να σας κάνει τις εξής ερωτήσεις:

Ο πόνος επιδεινώνεται όταν είστε νηστικοί;
Ο πόνος επιδεινώνεται όταν κάνετε κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις ή όταν πιέζετε ένα συγκεκριμένο σημείο της κοιλιάς;
Λαμβάνετε φάρμακα για τον πόνο, όπως ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη;
Έχετε ιστορικό πεπτικού έλκους;
Έχετε καούρες / ξινίλες;
Ο πόνος εντοπίζεται στη μέση της κοιλιάς ή επάνω δεξιά;
Υπάρχει κάποια αντανάκλαση του πόνου σε άλλο σημείο όπως στην πλάτη;
Όταν πονάτε συνυπάρχουν ναυτία, έμετος, εφίδρωση ή αίσθημα ανησυχίας;
Έχετε διάρροια ή δυσκοιλιότητα;
Έχετε ανορεξία, απώλεια βάρους, δυσκολία ή πόνο στην κατάποση;

Διαφορική διάγνωση εμμένουσας λειτουργικής δυσπεψίας

Νόσοι πεπτικού	Εξωεντερικές νόσοι ή καταστάσεις	Φάρμακα
Μη διαβρωτική γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση	Ισχαιμία μυοκαρδίου	Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Καρκίνος παχέος εντέρου	Νόσοι κολλαγόνου	Αντιβιοτικά
Χολολιθίαση ή νόσοι χοληφόρων	Αυτοάνοσες νόσοι	Σίδηρος από το στόμα
Ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος εντέρου		Θεοφυλλίνη
Παγκρεατίτιδα ή άλλες παγκρεατικές νόσοι	Εγκυμοσύνη	Δακτυλίτιδα
Κοιλιοκάκη ή άλλο σύνδρομο δυσαπορρόφησης	Σακχαρώδης διαβήτης	Αλκοόλ
Τροφική αλλεργία ή δυσανεξία	Υπερ- ή υπο-θυρεοειδισμός
Χρόνια εντερική ψευδοαπόφραξη ή άλλες νερομυοπάθειες του πεπτικού σωλήνα	Υπερπαραθυρεοειδισμός
	Ηλεκτρολυτικές διαταραχές

Υπάρχει ειδική εξέταση για τη λειτουργική δυσπεψία;

Ο γαστρεντερολόγος σας δυνατόν να σας συστήσει να κάνετε:

Έλεγχο για το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori). Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι ελέγχου της λοίμωξης από το μικρόβιο και περιγράφονται στο αντίστοιχο άρθρο στο peptiko.gr.
Γαστροσκόπηση, για αποκλεισμό άλλης σοβαρής πάθησης στην οποία πιθανόν να οφείλονται τα συμπτώματα.

Στην γαστροσκόπηση, θα σας χορηγηθεί φάρμακο (βαθιά καταστολή ή απλή μέθη) για να κοιμηθείτε ή να χαλαρώσετε. Στη συνέχεια, ο γαστρεντερολόγος-ενδοσκόπος θα εισαγάγει ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στο στόμα σας και θα τον προωθήσει στον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου). Ο σωλήνας διαθέτει κάμερα που συνδέεται με οθόνη ώστε να γίνει έλεγχος στο στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο για πιθανά έλκη. Ο γαστρεντερολόγος έχει την δυνατότητα κατά την γαστροσκόπηση να λάβει βιοψίες από το στομάχι ώστε να γίνει στην συνέχεια έλεγχος από τον παθολογοανατόμο εάν υπάρχουν βακτήρια του τύπου του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacter pylori).

Πώς θεραπεύεται η λειτουργική δυσπεψία;

Η θεραπεία της λειτουργικής δυσπεψίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Αν πρόκειται για ψυχογενή αίτια, τότε ένας ψυχολόγος ή ψυχίατρος θα σας βοηθήσει να λύσετε το ψυχολογικό σας πρόβλημα και κατ’ επέκταση και τα συμπτώματα της λειτουργικής δυσπεψίας. Αν έχετε άγχος ή κατάθλιψη, ενημερώστε τον γαστρεντερολόγο σας.

Διατροφή. Ίσως χρειασθεί να ακολουθήσετε κάποιο από τα παρακάτω:

Αποφυγή λιπαρών τροφίμων που επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου
Μικρά και συχνά γεύματα. Αντί για τρία μεγάλα γεύματα, συνιστάται να τρώτε πέντε ή έξι μικρά γεύματα.
Αποφυγή ορισμένων τροφίμων που εσείς θεωρείτε ότι σας επιδεινώνουν τα συμπτώματα της λειτουργικής δυσπεψίας. Συζητήστε το με τον γαστρεντερολόγο σας ή συμβουλευθείτε κλινικό διαιτολόγο.
Μπορείτε να δοκιμάσετε κάποιες ελαφρές συνταγές για ασθενείς με λειτουργική δυσπεψία και χρόνιο πόνο στο στομάχι που προτείνει ο βραβευμένος σεφ κ. Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος στο peptiko.gr.

Φάρμακα

Φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέος από το στομάχι, όπως αναστολείς αντλίας πρωτονίων και αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης
Θεραπεία εκρίζωσης του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (Helicobacter pylori) (σε περίπτωση ανεύρεσης του βακτηριδίου αυτού)
Αντικαταθλιπτικά φάρμακα
Αποφυγή ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Μαστίχα Χίου σε κάψουλες