Κονδυλώματα γεννητικών οργάνων και πρωκτού

6 ΛΕΠΤΑ

Τι είναι τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων;

Τα κονδυλώματα, συγκεκριμένα τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων ή οξυτενή κονδυλώματα, είναι κλινικές εκδηλώσεις μιας σεξουαλικά μεταδιδόμενης λοίμωξης που προκαλείται από ορισμένους τύπους ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).

Τα κονδυλώματα είναι ένα αναγνωρισμένο σύμπτωμα της λοίμωξης από διάφορους τύπους του ιού HPV των γεννητικών οργάνων, αλλά περίπου το 90% των εκτεθειμένων που μολύνονται από τον HPV δεν θα αναπτύξουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Μόνο το 10% περίπου που έχουν μολυνθεί θα μεταδώσουν τον ιό.

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων προκαλούνται από τους τύπους HPV 6 και 11, οι οποίοι είναι μόνο δύο από τους 100 διαφορετικούς γνωστούς τύπους ιών HPV. Τα κονδυλώματα μεταδίδονται μέσω άμεσης επαφής δέρμα με δέρμα από ένα μολυσμένο άτομο, συνήθως κατά τη διάρκεια του σεξ.

Ενώ ορισμένοι τύποι HPV προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και του πρωκτού, αυτοί δεν είναι οι ίδιοι τύποι ιού που προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Επιπλέον, είναι πιθανό να μολυνθείτε ταυτόχρονα με διαφορετικούς τύπους του ιού HPV.

Πώς διαφέρουν στην εμφάνιση τα κονδυλώματα από τις ελιές του δέρματος (σπίλοι), και τα θηλώματα;

ΕμφάνισηΣπίλος (ελιά) δέρματοςΚονδύλωμαΘήλωμα
Ανασηκωμένη βλάβηΜερικές φορέςΝαιΝαι
ΜεταδοτικόΌχιΝαιΌχι
Ίδιο χρώμα με το δέρμαΌχιΜερικές φορέςΝαι
Λεία επιφάνειαΝαιΌχιΝαι
ΣχήμαΩοειδές / στρογγυλόΩοειδές / στρογγυλόΠαχύ / με μίσχο / στρογγυλό

Στην πρώτη Εικόνα φαίνεται ένας σπίλος (ελιά), στην μεσαία ένα κονδύλωμα και στην τρίτη ένα θήλωμα. Το θήλωμα είναι δερματική βλάβη που δεν είναι επικίνδυνη, μοιάζει σαν να κρέμεται από το δέρμα και μπορεί να τραβηχτεί και να αιμορραγήσει.

Κονδυλώματα: Πώς κολλάνε;

Τα κονδυλώματα που προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) μεταδίδονται κυρίως μέσω της διείσδυσης κατά την σεξουαλική επαφή, αν και η μετάδοση μέσω σεξουαλικής δραστηριότητας χωρίς διείσδυση είναι επίσης δυνατή αλλά λιγότερο συχνή. Υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία σχετικά με την πρόληψη της μετάδοσης με το προφυλακτικό.

Περίπου το 30% των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων θα εξαφανιστούν εντός 4 μηνών από την αρχική εμφάνισή τους, αλλά τα περισσότερα θα υποτροπιάσουν εντός 3 μηνών από την ολοκλήρωση της αρχικής θεραπείας, ακόμη και αν η θεραπεία ακολουθήθηκε σωστά. Τα ποσοστά υποτροπής των κονδυλωμάτων εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, που περιλαμβάνουν τα εξής:

  • γενική κατάσταση της υγείας και του ανοσοποιητικού του ασθενούς
  • προηγούμενοι εμβολιασμοί για τον ιό HPV
  • στέλεχος HPV
  • αριθμός σεξουαλικών επαφών με μολυσμένο σύντροφο
  • χρήση προφυλακτικού
  • ιικό φορτίο

Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων.

Το εντυπωσιακό είναι ότι περίπου 3/4 συντρόφους ασθενών με κονδυλώματα θα τα αναπτύξουν μέσα σε 8 μήνες μετά από την επαφή. Είναι πιθανή η ύπαρξη μιας περιόδου λανθάνουσας κατάστασης, με την πρώτη εμφάνιση ή την υποτροπή να συμβαίνει μήνες ή και χρόνια αργότερα, παρόλο που το 90% των λοιμώξεων από τον HPV εξαφανίζονται εντός 2 ετών από τη μόλυνση.

Εάν ένα άτομο κάνει σεξ χωρίς προστασία με έναν μολυσμένο σύντροφο, υπάρχει 70% πιθανότητα να μολυνθεί από λανθάνοντα HPV, ο οποίος είναι μεταδοτικός.

Σε άτομα με προηγούμενη λοίμωξη από HPV, η εμφάνιση νέων κονδυλωμάτων μπορεί να οφείλεται είτε σε νέα έκθεση είτε σε υποτροπή.

Τα κονδυλώματα του πρωκτού ή των γεννητικών οργάνων μπορεί να μεταδοθούν κατά τη γέννηση και μπορεί να αποτελούν ένδειξη σεξουαλικής κακοποίησης.

Τέλος, τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορεί μερικές φορές να προκύψουν από αυτοενοφθαλμισμό από κονδυλώματα σε άλλα σημεία του σώματος, όπως από τα χέρια.

Τι είναι τα κονδυλώματα πρωκτού;

Τα πρωκτικά κονδυλώματα είναι ογκίδια που προσβάλλουν την περιοχή γύρω και μέσα στον πρωκτό και οφείλονται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (human papilloma virus). Τα κονδυλώματα πιθανόν να εμφανισθούν και στην επιφάνεια των γεννητικών οργάνων. Η εμφάνισή τους μοιάζει με μικροσκοπικά στίγματα ή ογκίδια μεγέθους κεφαλής καρφίτσας (σε πρώιμο στάδιο) έως ογκίδια αρκετών εκατοστών που περιβάλλουν κυκλοτερώς ολόκληρη την πρωκτική περιοχή (σε όψιμο ή παραμελημένο στάδιο).

Τα κονδυλώματα συνήθως δεν πονάνε ούτε δημιουργούν δυσφορία στους ασθενείς και παραμένουν αδιάγνωστα για καιρό. Σε όψιμα στάδια, τα κονδυλώματα προκαλούν συμπτώματα όπως φαγούρα, αίμα στα κόπρανα, βλέννη στα κόπρανα, ενώ όταν οι ασθενείς τα ψηλαφούν με το δάχτυλο συνήθως νομίζουν ότι πρόκειται για αιμορροΐδες και δεν τους δίνουν σημασία ή λαμβάνουν κρέμες για αιμορροΐδες με κορτιζόνη που τα επιδεινώνει. Η κορτιζόνη καταστέλλει το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου και αναζωπυρώνει τον ιό που προκαλεί τα κονδυλώματα. Είναι δηλαδή σαν να ρίχνει κάποιος λάδι στη φωτιά.

Τι προκαλεί τα κονδυλώματα στον πρωκτό;

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (human papilloma virus ή HPV) που μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση επαφή είναι η αιτία των κονδυλωμάτων στον πρωκτό. Ο HPV θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Τα κονδυλώματα στον πρωκτό εμφανίζονται συνήθως μετά από πρωκτικό σεξ με μολυσμένο ερωτικό σύντροφο, αν και δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχει κάνει κάποιος πρωκτικό σεξ για να τα εμφανίσει. Είναι πολύ μεταδοτικά και δεν απαιτείται πρωκτική διείσδυση για να μολυνθεί ο πρωκτός.

Θα πρέπει πάντοτε να αφαιρούνται τα κονδυλώματα στον πρωκτό;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αν δεν αφαιρεθούν, τα κονδυλώματα μεγαλώνουν και πολλαπλασιάζονται. Ο γιατρός θα σας δώσει περισσότερες πληροφορίες για το πώς αφαιρούνται τα κονδυλώματα στον πρωκτό.

Πώς φεύγουν τα κονδυλώματα με φυσικό τρόπο;

Τα κονδυλώματα του πρωκτού, τα οποία προκαλούνται από ορισμένους τύπους ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), μπορεί μερικές φορές να φύγουν μόνα τους χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, η πιθανότητα να συμβεί αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος και η θέση των κονδυλωμάτων, η συνολική υγεία και η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς και το συγκεκριμένο στέλεχος του HPV που προκάλεσε τα κονδυλώματα.

Γενικά, τα μικρότερα κονδυλώματα που βρίσκονται στο εξωτερικό του πρωκτού ή γύρω από την περιπρωκτική περιοχή είναι πιο πιθανό να φύγουν μόνα τους σε σχέση με τα μεγαλύτερα ή εσωτερικά κονδυλώματα. Ωστόσο, ακόμα κι αν τα κονδυλώματα του πρωκτού φύγουν μόνα τους, εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης στους σεξουαλικούς συντρόφους, καθώς ο ιός μπορεί να παραμείνει παρών στο σώμα ακόμη και αφού τα κονδυλώματα δεν είναι πλέον ορατά.

Αν διαπιστώσετε οποιοδήποτε ογκίδιο στο δέρμα εξωτερικά, θα πρέπει να επισκεφθείτε δερματολόγο-αφροδισιολόγο. Αν όμως ψηλαφάτε κάποιο ογκίδιο στον πρωκτό, επισκεφθείτε άμεσα έναν γαστρεντερολόγο ο οποίος θα σας συστήσει ορθοσκόπηση, δηλαδή έλεγχο με ειδικό εύκαμπτο ενδοσκόπιο της πρωκτικής περιοχής πάνω και μέσα από τον δακτύλιο (έως βάθους 10-15 εκατοστά).

Για την ορθοσκόπηση δεν απαιτείται να λάβετε πλήρη προετοιμασία εντέρου όπως στην ολική κολονοσκόπηση, ούτε ειδική δίαιτα. Αρκούν 1-2 χαμηλοί υποκλυσμοί (κλύσματα) για να καθαρίσει η περιοχή. Η ορθοσκόπηση διαρκεί μόλις 5 λεπτά και δεν πονάει (είναι ανώδυνη) παρόλο που γίνεται χωρίς αναισθησία. Ο γιατρός θα σας δώσει περισσότερες πληροφορίες για το πώς γίνεται η προετοιμασία και πώς αφαιρούνται τα κονδυλώματα στον πρωκτό.

Εάν διαπιστωθούν μεγάλα παραμελημένα κονδυλώματα, θα χρειασθεί να ληφθούν βιοψίες για αποκλεισμό υψηλόβαθμης δυσπλασίας ή καρκίνου πρωκτού. Οι βιοψίες θα επιβεβαιώσουν κοιλοκυτταρική ατυπία χωρίς ή με (υψηλόβαθμη) δυσπλασία και θα αποκλείσουν καρκίνο πρωκτού.

Πώς γίνεται η θεραπεία των κονδυλωμάτων πρωκτού;

Εάν τα κονδυλώματα είναι εξωτερικά στο δέρμα και όχι μέσα στον πρωκτό, τότε ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος θα τα θεραπεύσει με τοπική αγωγή ή με κρυοθεραπεία ή χειρουργικά με εκτομή. Εάν τα κονδυλώματα είναι εσωτερικά στον πρωκτό, οι διαθέσιμες θεραπείες είναι είτε διαθερμοπηξία με Argon (Argon plasma coagulation) είτε χειρουργική εκτομή. Εάν στις βιοψίες δεν υπάρχει υψηλόβαθμη δυσπλασία ή καρκίνος προτιμάται η διαθερμοπηξία με Argon, διαφορετικά η χειρουργική εκτομή.

Πώς γίνεται η διαθερμοπηξία των κονδυλωμάτων με Argon;

Δείτε το σχετικό άρθρο στο peptiko.gr για το τι είναι και πώς εφαρμόζεται η διαθερμοπηξία των κονδυλωμάτων πρωκτού με την τεχνική Argon plasma coagulation κάνοντας κλικ εδώ. Ουσιαστικά πρόκειται για καυτηριασμό των κονδυλωμάτων του πρωκτού χωρίς να απαιτείται νοσηλεία στην κλινική και χωρίς χειρουργείο.

Αρκεί μία μόνο συνεδρία για να απαλλαγώ από τα κονδυλώματα πρωκτού;

Εάν τα κονδυλώματα είναι στην έναρξη (πρώιμα) αρκεί μία μόνο συνεδρία με Argon plasma coagulation για να εξαλείψει τις βλάβες. Συνήθως όμως τα κονδυλώματα διαγιγνώσκονται σε όψιμο στάδιο επειδή οι περισσότεροι ασθενείς αρχικώς τα συγχέουν με αιμορροΐδες. Στην περίπτωση αυτή θα απαιτηθούν αρκετές συνεδρίες έως την πλήρη εξάλειψή τους διότι υποτροπιάζουν εύκολα.

Ακόμη και μετά την πλήρη εξαφάνισή τους, οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τουλάχιστον 1 χρόνο ώστε να είναι σίγουρο ότι τα κονδυλώματα δεν θα υποτροπιάσουν. Ακόμα και η χειρουργική τους εκτομή, δεν εξασφαλίζει μικρότερο ποσοστό υποτροπής των κονδυλωμάτων πρωκτού.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;

Θα πρέπει να ενημερώσετε τον ερωτικό σας σύντροφο ότι διαγνωσθήκατε με κονδυλώματα ώστε να ελεγχθεί κι αυτός. Όσο δύσκολο και αν σας φαίνεται, σκεφθείτε πώς θα νιώθατε εσείς αν ο σύντροφός σας ήξερε ότι έχει κονδυλώματα πρωκτού και σας το έκρυβε με συνέπεια να μη διαγνωσθείτε έγκαιρα. Εννοείται ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας θα πρέπει να απέχετε από το σεξ για να μη μολύνετε τον ερωτικό σας σύντροφο (εάν δεν το έχετε κάνει ήδη).

Τελευταία ενημέρωση: 30 Οκτωβρίου 2023, 18:46

Dr. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΖΑΒΟΣ

Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος, Θεσσαλονίκη

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετεκπαιδευθείς στο Universitair Medisch Centrum Utrecht, Ολλανδία

Πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού